Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 12 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2022-2023 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 12 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2022-2023 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ KIỂM TRA KSCL LẦN 1 TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐĂNG ĐẠO NĂM HỌC 2022 - 2023 Môn: Ngữ văn 12 (Đề có 02 trang) Thời gian làm bài : 90 phút (không kể thời gian phát đề) I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm): Đọc đoạn trích: Cảm xúc thường tuân theo một số quy luật nhất định, vì thế thay vì kiểm soát, hãy nhìn nhận chúng một cách khách quan theo từng giai đoạn nảy sinh, phát triển, đến choáng ngợp tâm hồn, sau đó loại bỏ hoàn toàn tác động xấu từ chúng. Chỉ khi đón nhận những trạng thái cảm xúc đó, ta mới thực sự sống trọn vẹn với ý nghĩa là một người đang sống. Tuy nhiên, bạn rất cần biết về sự khác nhau và tầm ảnh hưởng của hai lối suy nghĩ tiêu cực và tích cực đối với cuộc đời mình. Lối suy nghĩ tiêu cực sẽ khiến ta gặp nhiều khó khăn, bất hạnh. Chừng nào ta chưa chịu thay đổi thì chừng đó chúng còn dai dẳng đeo bám ta. Mặc dù khó có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình trong một sớm một chiều, nhưng ta cần giữ đầu óc thật tỉnh táo để nhìn nhận sự việc. Bằng cách nhận diện vấn đề, chia sẻ với mọi người và giải quyết nó, ta sẽ dần loại bỏ được thói quen nhìn mọi việc một cách tiêu cực. Giữa suy nghĩ tích cực và tiêu cực tồn tại một sự khác biệt rất lớn. Chỉ cần một ý nghĩ "mình không thể" thoáng qua đầu, phần tiêu cực trong con người ta sẽ nhanh chóng lấn lướt, rồi ám ảnh cho đến khi tâm trí ta bị mặc cảm bất lực bủa vây. Kết quả, là ta rất dễ buông tay đầu hàng. Ngược lại, nếu biết hướng sự lựa chọn ấy đến những điều tốt đẹp, ta sẽ nhận được một kết quả khác, sáng sủa hơn. Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp. (Trích, Tony buổi sáng, NXB Trẻ, 2018) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2: Theo tác giả, thay vì kiểm soát cảm xúc, chúng ta nên làm gì để sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn? Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến: Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp? Câu 4: Lời khuyên Mặc dù khó có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình trong một sớm một chiều, nhưng ta cần giữ đầu óc thật tỉnh táo để nhìn nhận sự việc có ý nghĩa gì với anh/chị?
2. II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm): Từ nội dung được gợi ra trong phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. Câu 2. (5.0 điểm) “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc, Quân xanh màu lá dữ oai hùm. Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm. Rải rác biên cương mồ viễn xứ, Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh, Áo bào thay chiếu anh về đất, Sông Mã gầm lên khúc độc hành. (Trích:Tây Tiến- Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam.) Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét tính chất bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ. HẾT
3. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu NỘI DUNG Điểm I ĐỌC HIỂU 1 Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: nghị luận 0.75 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh không trả lời đúng: không cho điểm 2 Theo tác giả, thay vì kiểm soát cảm xúc của mình, chúng ta nên nhìn nhận 0.5 chúng một cách khách quan theo từng giai đoạn nảy sinh, phát triển, đến choáng ngợp tâm hồn, sau đó loại bỏ hoàn toàn tác động xấu từ chúng. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời đúng: 0,75 điểm. - Học sinh chưa trả lời được: 0,0 điểm. 3 - Ý kiến “Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong tâm hồn ta sẽ không 1.0 ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp.” được hiểu như sau: + Ý kiến khẳng định ý nghĩa của lối suy nghĩ tích cực trong đời sống của con người. Những suy nghĩ tích cực được khơi dậy, nuôi dưỡng, gìn giữ trong tâm hồn sẽ ngày một phong phú và mang lại những giá trị sống tốt đẹp, khiến cho cuộc sống của mỗi người ý nghĩa hơn, thú vị hơn. + Ý kiến cũng là lời nhắn nhủ: mỗi người hãy luôn giữ gìn những suy nghĩ tích cực trong đời sống tinh thần của chính mình. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được đầy đủ như đáp án: 1,0 điểm. - Học sinh nêu được 1 ý : 0,5 điểm.
4. 4 - Trình bày được: 0,5 + Giữ đầu óc tỉnh táo để bình tĩnh, sáng suốt nhìn nhận sự việc một cách thấu đáo, từ đó thay đổi cách suy nghĩ của mình. + Nếu ý nghĩa của lời khuyên đối với bản thân (tác động đến nhận thức, suy nghĩ và định hướng hành động). Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được từ 2 ý: 0,5 điểm - Học sinh được 1 ý: 0,25 diểm. II LÀM VĂN 7.0 1 Viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của 2.0 suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận với dung lượng khoảng 200 chữ: có 0.25 đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn; có thể theo một trong các cách diễn dịch, quy nạp, song hành hoặc tổng – phân – hợp; lập luận thuyết phục, có lí lẽ và dẫn chứng cụ thể. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự cần thiết của suy nghĩ tích cực 0.25 trong cuộc sống. c. Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị 1.0 luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ sự cần thiết của suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. Có thể theo hướng sau: - Suy nghĩ tích cực giúp con người tìm được niềm vui, sự phấn chấn, làm giảm căng thẳng, mệt mỏi, sống lạc quan, tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống. - Suy nghĩ tích cực giúp con người tự tin vào bản thân, biết vươn tới những khát vọng cao cả, tỉnh táo để nắm bắt các cơ hội, vững vàng, bản lĩnh đối mặt và vượt qua những khó khăn, thử thách để vươn tới thành công, tạo ra những giá trị sống giàu ý nghĩa với bản thân và cộng đồng. - Suy nghĩ tích cực có sức lan tỏa tinh thần lạc quan đến những người xung quanh, góp phần củng cố lối sống tích cực, xây đắp cuộc sống lành mạnh, đẹp đẽ, nhân văn. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). d. Chính tả ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng việt. e. Sáng tạo 0.25
5. Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận có cách diễn đạt mới mẻ 2 Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến được thể hiện trong đoạn 5.0 trích a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0.25 Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề. b.Xác định đúng vấn đề nghị luận : Hình tượng người lính Tây Tiến và tính 0.5 chất bi tráng trong bài thơ b. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm. 3,5 Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng, tác phẩm Tây Tiến và 0.5 đoạn thơ * Cảm nhận đoạn thơ 2.0 Hình tượng người lính Tây Tiến được Quang Dũng thể hiện qua đoạn trích. - Ngoại hình: + “Không mọc tóc”, “quân xanh màu lá”: diện mạo độc đáo, lạ thường đồng thời phản ánh được hiện thực tàn khốc nơi rừng núi Tây Bắc -Tâm hồn, tính cách: +“Dữ oai hùm” tinh thần của họ cho thấy sự mạnh mẽ đối lập với vẻ ngoài vàng vọt xanh xao do bệnh sốt rét rừng mang lại. +“Mắt trừng” khí thế quyết tâm trong từng người lính. - “Gửi mộng qua biên giới”: Quyết tâm giết giặc lập công. - “Mơ dáng kiều thơm”: Giấc mơ hào hoa lãng mạn về quê hương Hà Nội mà mỗi người lính mang theo, chính là động lực giúp họ kiên cường hơn khi thực tế quá khắc nghiệt. - Lí tưởng cao đẹp: - Các từ Hán Việt “biên cương, viễn xứ, chiến trường, áo bào ” làm cho không khí trở nên trang trọng và thiêng liêng hơn. - Bút pháp nói giảm nói tránh “anh về đất” mang ý nghĩa nhân văn và rất hào hùng, không mang lại cảm giác bi lụy. - Các anh hy sinh cả tuổi trẻ, cuộc đời mình cho đất nước“chẳng tiếc đời xanh” - “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” –nhân hóa hình ảnh con sông Mã lời tiễn biệt , để nói lên sự hi sinh cao cả của người lính Tây Tiến. * Giải thích tính bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ 0,5 “Bi”: Buồn, đau thương. “Tráng”: Mạnh mẽ, hùng tráng. + Người lính Tây Tiến có sự hi sinh, mất mát nhưng không làm giảm đi tinh thần mạnh mẽ,quyết tâm sẵn sàng hi sinh để bảo vệ đất nước. + Màu sắc bi tráng trong đoạn thơ: cái bi thể hiện qua hiện thực cuộc sống thiếu thốn, đói rét, bệnh tật, đặc biệt qua những nấm mồ hoang lạnh, những người lính hi sinh chỉ có manh chiếu bọc thây thậm chí chỉ là tấm áo đã sờn
6. vì mưa gió, rách vì đạn bom nay thay chiếu để chôn. Nhưng mất mát mà không ủy mị, cúi đầu, mất mát mà vẫn mạnh mẽ, cứng cỏi, gân guốc, coi thường gian khổ, thiếu thốn coi cái chết nhẹ tựa lông hồng. Màu sắc bi tráng còn được thể hiện ở không gian thiên nhiên hùng vĩ, dữ dội đưa tiễn linh hồn người chiến sĩ + Góp phần tạo nên vẻ đẹp bi tráng là sự có mặt của những từ Hán Việt được Quang Dũng sử dụng đắc địa mang lại sắc thái trang trọng: đoàn binh,biên cương, viễn xứ, những hình ảnh đậm màu sắc cổ điển: áo bào, tiếng gầm của dòng sông Mã đặc biệt cách nói giảm nói tránh cũng góp phần không nhỏ tạo nên nét độc đáo của tiếng thơ Quang Dũng. *Đánh giá -Đoạn thơ khắc họa rõ nét chân dung người lính với ngoại hình và tâm hồn bằng bút pháp lãng mạn, đậm chất bi tráng 0,5 -Người chiến sĩ Tây Tiến đã để lại một ấn tượng sâu sắc cho người đọc, tạo nên một tượng đài bất tử về anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp c. Chính tả ngữ pháp tiếng việt 0.25 Đảm bảo đúng chính tả ngữ pháp tiếng việt d. Sáng tạo 0.5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diển đạt mới mẻ