Đề khảo sát chất lượng (Lần 4) môn Ngữ văn 12 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2021-2022 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề khảo sát chất lượng (Lần 4) môn Ngữ văn 12 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2021-2022 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐĂNG NĂM HỌC 2021-2022 ĐẠO Bài thi: Ngữ văn Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề) Đề thi có 02 trang I.ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: “Nghiên cứu” thùng rác một thời gian, tôi phát hiện tỷ lệ rác thực phẩm nhà mình có khi lên đến 90% lượng phế thải. Hơn 20 năm trước, tôi đã tự phân loại rác tại nhà. Thức ăn thừa, rau củ, vỏ trái cây, xác trà, bã cà phê, vỏ trứng, xương, phế phẩm tôm cá toàn những thứ ẩm ướt và gây mùi. Chúng luôn chiếm 50% đến 90% thùng rác nhà tôi. Điều đáng nói ở chỗ, dù thuộc nhóm "nhà nghèo", thực phẩm bị bỏ đi trong rác tại Việt Nam gần gấp đôi các nước giàu. Cứ mỗi 10 tấn rác thải ra tại Việt Nam có 5 đến 8 tấn rác hữu cơ dễ phân hủy - hầu hết là rác thực phẩm, theo báo cáo của Ngân hàng thế giới. Các nước càng phát triển thì tỷ lệ thực phẩm trong rác đổ đi càng thấp: trung bình 32% so với 57% ở các nước kém phát triển hơn Bảy năm trước, tôi được mời phát biểu tại Diễn đàn Phát triển xanh Hàn Quốc và tham quan khu xử lý rác Sudokwon Tôi tận mắt chứng kiến mô hình biến chất thải thành tài nguyên hiện đại hàng đầu thế giới. Rác thực phẩm được xử lý thành khí sinh học, phân bón và thức ăn gia súc. Bao bì và giấy được chế biến thành nhiên liệu rắn. Thủy tinh và kim loại được thu hồi. Cuối cùng, chỉ có chất trơ và thành phần không tái chế được mới đem chôn lấp. Nước rỉ rác được xử lý để tưới cây. Khí sinh học từ rác thực phẩm, khu xử lý nước thải và bãi rác được "gom" lại đốt để phát điện. Chỉ riêng lượng điện từ bãi rác Sudokwon phục vụ gần 450 ngàn người, tương đương số dân thành phố Huế. Việc phân loại tại nguồn và cách tiếp cận tổng thể về quản lý rác sẽ quyết định Việt Nam có thành công hay không Nếu quá chú trọng việc thu tiền rác từ dân trong khi vẫn chôn rác sau phân loại thì chính sách này phản tác dụng. Việc áp dụng phí rác mới nếu không đi kèm với cải tổ hạ tầng tiếp nhận, chuyên chở, tái chế rác, người dân sẽ mất động lực hợp tác Bên cạnh việc dõi theo quyết sách vĩ mô, mỗi chúng ta liệu có trách nhiệm hơn với thùng rác nhà mình? Hạn chế bỏ thực phẩm, sẵn sàng phân loại chúng thay vì túm tất cả trong một túi nylon? (Trích Thức ăn trong thùng rác – Nguyễn Đăng Anh Thi – vnexpress.net 02/12/2020) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Xác định các thao tác lập luận được sử dụng trong văn bản. Câu 2: Tác giả đã được nhìn thấy “chất thải biến thành tài nguyên” như thế nào tại khu xử lí rác thải Sudokwon? Câu 3: Việc đưa ra các số liệu trong văn bản có tác dụng gì? Câu 4: Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng “vẫn chôn rác sau phân loại” thì mọi chính sách xử lí rác đều không có tác dụng? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm): Hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về những tác động tích cực khi “mỗi chúng ta có trách nhiệm hơn với thùng rác nhà mình”. Câu 2 (5.0 điểm): 1
2. ( ) Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận thứ nhất. Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa tử một cửa sinh, cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ lại hết sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được. Thế là hết thác. (Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, tr. 189-190) Cảm nhận của anh/chị về hình tượng nhân vật người lái đò Sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét những đặc sắc trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân. HẾT (Thí sinh không sử dụng tài liệu, cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) 2
3. SỞ GD&ĐT BẮC NINH HDC ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐĂNG NĂM HỌC 2021-2022 ĐẠO Bài thi: Ngữ văn Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề) HDC có 03 trang Phần Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 3,0 Thao tác lập luận chính: so sánh, chứng minh, bình luận. 0,5 1 -Trả lời đúng 01 thao tác: 0,25 điểm -Trả lời đúng 02 thao tác trở lên: 0,5 điểm Tác giả đã được nhìn thấy “chất thải biến thành tài nguyên” tại khu xử lí rác 0,5 thải Sudokwon: -Rác thực phẩm được xử lý thành khí sinh học, phân bón và thức ăn gia súc. -Bao bì và giấy được chế biến thành nhiên liệu rắn. -Thủy tinh và kim loại được thu hồi. 2 -Nước rỉ rác được xử lý để tưới cây. -Khí sinh học từ rác thực phẩm, khu xử lý nước thải và bãi rác được "gom" lại đốt để phát điện *Chú ý: -Thí sinh trả lời được 1 hoặc 2 yếu tố: 0,25 điểm -Thí sinh trả lời từ 3 yếu tố trở lên: 0,5 điểm I Tác dụng của việc sử dụng số liệu trong văn bản: -Tạo điểm nhấn cho văn bản, thu hút sự chú ý của người đọc. 0,25 -Tăng tính thuyết phục, tính khách quan, tính chân thực cho vấn đề về rác 0,25 3 thải thực phẩm tại Việt Nam được đưa ra - Cung cấp thông tin cụ thể, giúp người đọc hình dung chi tiết hơn, tỉ mỉ hơn 0,5 về tình trạng phân loại rác thải hiện nay Thí sinh đưa ra cách lí giải hợp lí, thuyết phục, đảm bảo một số ý cơ bản sau: Tác giả cho rằng “vẫn chôn rác sau phân loại” thì mọi chính sách xử lí rác đều không có tác dụng bởi vì: -Chôn rác – kể cả là rác đã phân loại - sẽ gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, 4 ảnh hưởng lâu dài đến nguồn đất, nguồn nước và đời sống của nhân dân.; 0,5 không đảm bảo việc xử lí rác triệt để -Chôn rác sẽ tiếp tục gây ra tình trạng lãng phí tài nguyên rác, làm gia tăng chi phí xử lí rác. 0,5 LÀM VĂN 7,0 Suy nghĩ của anh/chị về những tác động tích cực khi “mỗi chúng ta có 2,0 trách nhiệm hơn với thùng rác nhà mình”. 2II a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn với độ dài 200 chữ. 0,25 1 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, song hành, móc xích. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 3
4. Tác động tích cực khi mỗi cá nhân đều có ý thức trách nhiệm phân loại rác, xử lí rác tại gia đình. c. Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vấn đề tác động tích cực khi mỗi cá nhân đều có ý thức trách nhiệm phân loại rác, xử lí rác tại gia đình. Có thể triển khai theo hướng sau: - “Có trách nhiệm hơn với thùng rác nhà mình” là để chỉ ý thức và những 0,25 hành động thiết thực của mỗi cá nhân trong mỗi gia đình trong việc phân loại rác và xử lí rác ban đầu. - Khi mỗi người đều có trách nhiệm với thùng rác nhà mình sẽ mang lại nhiều 0,5 tác động tích cực: nâng cao vai trò của mỗi cá nhân đối với xã hội; góp phần giảm chi phí xử lí rác; góp phần bảo vệ môi trường; tránh tình trạng lãng phí; góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp, phát triển hơn - Liên hệ bản thân 0,25 (Thí sinh cần nêu dẫn chứng phù hợp) d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, chuẩn ngữ pháp của 0,25 câu, ngữ nghĩa của từ. e. Sáng tạo: 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Cảm nhận của anh/chị về hình tượng nhân vật người lái đò Sông Đà 5.0 trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét những đặc sắc trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: 0,25 Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề gồm nhiều ý/ đoạn văn, kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 Xác định đúng vấn đề nghị luận: phân tích vẻ đẹp anh hùng- nghệ sĩ của ông lái đò trong cuộc vượt thác (vượt trùng vi thứ 2- 3). 2 Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: * Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, tùy bút“Người lái đò Sông Đà” và hình tượng 0,5 người lái đò trong đoạn trích ( trích dẫn) 4
5. * Phân tích vẻ đẹp hình tượng người lái đò trong đoạn trích. 2,0 - Hoàn cảnh- tình thế: Để làm nổi bật vẻ đẹp trí dũng, tài hoa của ông lái đò, nhà văn đã sáng tạo một đoạn văn tràn đầy không khí trận mạc, tưởng tượng ra cuộc chiến đấu ác liệt giữa người lái đò với “bầy thủy quái” sông Đà. Sông Đà dữ dội, hiểm độc với trùng trùng, lớp lớp dàn trận bủa vây, có sự hợp sức của nhiều thế lực: sóng, nước, đá Sông Đà luôn thay đổi chiến thuật trùng vi thứ 2 thêm nhiều cửa tử, cửa sinh nằm chéo phía hữu ngạn, dòng hùm beo hồc hộc tế mạnh, sang đến trùng vi thứ 3 phải trái đều là luồng chết, cửa sinh ở giữa vô số lớp cửa đá. - Vẻ đẹp trí dũng của người lái đò: + Ông giành thế chủ động, tả xung hữu đột khắc chế mọi binh pháp chế ngự dòng sông, + Trên con thuyền vượt thác, ông đò như đang cưỡi hổ, phải cưỡi cho đến cùng - một cuộc chiến sinh tử đòi hỏi sự dũng cảm, kiên gan, bến chí. + Ông đò là một viên tướng dũng cảm, tả xung hữu đột, tỉnh táo, nhanh nhẹn, quyết đoán chỉ huy và điều khiển con thuyền qua nhiều vòng, nhiều cửa rất hiệu quả “Nắm chặt được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh ” + Để chiến thắng bọn thủy quái trên sông, ông đò đã “nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước”. Ông ghi nhớ từng chi tiết và lựa chọn chiến thuật phù hợp: “Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến”; có khi “Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó”. => Dũng cảm xông trận, chiến lược, chiến thuật linh hoạt, phù hợp, có đối tượng bỏ qua, có đối tượng tập trung tiêu diệt, thể hiện sự am hiểu sâu sắc, trí thông minh tài nghệ lòng quả cảm => ông lái như một dũng tướng. - Vẻ đẹp tài hoa nghệ sĩ của ông lái đò + Ông lái đò được khắc họa như một người nghệ sĩ – nghệ sĩ chèo ghềnh vượt thác, sự tài hoa thể hiện trong từng động tác thuần thục của ông lái. Khi đạt tới trình độ nhuần nhuyễn điêu luyện, mỗi động tác của ông lái đò như một đường cọ trên bức tranh thiên nhiên sông nước: “lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy” (so sánh với Huấn Cao viết chữ). + Những chi tiết: ông đò “lái miết một đường chéo về cửa đá ấy”; con thuyền “như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước vừa xuyên vừa tự 5
6. động lái được lượn được”. Con thuyền lao nhanh, mạnh như một mũi tên tre mà lại có thể mềm dẻo uốn lượn như một dải lụa. Ông lái đò đang biểu diễn, làm xiếc trên sóng nước, Nguyễn Tuân đang làm xiếc ngôn từ. Việc đưa con thuyền tìm đúng luồng nước, vượt qua bao cạm bẫy của thạch trận sông Đà quả thực là một nghệ thuật cao cường từ một tay lái điêu luyện “tay lái ra hoa”. => Ông đò như một nghệ sĩ trong nghề chèo đò vượt thác Nghệ thuật. - Đoạn văn giống như cuốn phim hành động, lối kể hồi hộp đầy kịch tính. Nhịp văn gấp gáp, những ngôn từ quân sự cổ kim tạo không khí chiến trận nóng bỏng ác liệt. Tình thế nguy nan, tưởng chừng như sức người không thể chống chọi nổi với sự cuồng loạn của dòng sông. - Ngôn ngữ miêu tả đầy cá tính, giàu chất tạo hình, sử dụng ngôn ngữ quân sự (binh pháp, phục kích), biện pháp nhân hoá (thần sông thần đá), động từ mạnh toàn thanh trắc tạo cảm giác mãnh liệt khi tả chân dung ông đò. Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm. - Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,25 điểm – 1,75điểm. - Phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện của tâm trạng: 0,75 điểm - 1,0 điểm. - Phân tích chung chung, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm- 0,5 điểm Đánh giá: - Ông đò vừa là một anh hùng chế ngự thiên nhiên vừa là một nghệ sĩ tài hoa. Hai vẻ đẹp đó không hề đối lập bởi nó đã hòa quyện làm một trong con người lao động hàng ngày gắn bó, chinh phục dòng sông. Sông Đà dữ dội và thơ mộng vừa là nơi thử thách vừa là nơi bộc lộ, tôn vinh vẻ đẹp tài hoa, trí dũng. Đây chính là chất vàng mười đã qua thử lửa của con người Tây Bắc nói riêng và người lao động Việt Nam nói chung. - Qua hình tượng ông đò, Nguyễn Tuân muốn phát biểu quan niệm: người anh hùng- nghệ sĩ không phải chỉ có trong chiến đấu mà còn có cả trong cuộc sống lao động thường ngày. Chủ nghĩa anh hùng cách mạng không ở đâu xa mà ngay ở người lao động trong công cuộc xây dựng đất nước. Hướng dẫn chấm: 6
7. - Học sinh trình bày được như đáp án: 0,5 điểm - Học sinh trình bày được1/2 đáp án: 0,25 điểm 0,5 3. Nhận xét nét đặc sắc phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân: - Phong cách độc đáo, tài hoa, uyên bác, luôn khám phá, tiếp cận con người 0,5 ở phương diện tài hoa nghệ sĩ. Sau Cách mạng, ông đi sâu phát hiện cái Đẹp trong hiện thực cuộc sống đời thường; những người lao động bình thường vô danh nơi miền đất xa xôi của Tổ quốc nhưng cũng là những anh hùng nghệ sĩ trong nghề nghiệp của mình. - Đặc tả đối tượng, Nguyễn Tuân sử dụng vốn tri thức của nhiều ngành văn hóa khác nhau lịch sử quân sự, võ thuật, điện ảnh - Ngôn ngữ phong phú giàu chất tạo hình, dựng cảnh, tả người đặc sắc, vốn ngôn từ hùng hậu, liên tưởng so sánh kì thú - Thể tùy bút tự do phóng khoáng, thể hiện cái Tôi tài hoa uyên bác, tha thiết với thiên nhiên đất nước, gắn bó với cuộc sống người lao động, yêu nước, giàu tinh thần dân tộc. Hướng dẫn chấm: Học sinh trình bày được đầy đủ hoặc 3/4 đáp án: 0,5 điểm Học sinh trình bày được 1/2 hoặc 1/4 đáp án: 0,25 điểm. 7
8. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: 0,25 Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. e. Sáng tạo: 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10,00 điểm Hết 8