Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn 12 - Sở GD&ĐT Bắc Ninh 2021-2022 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề kiểm tra giữa học kì 1 môn Ngữ văn 12 - Sở GD&ĐT Bắc Ninh 2021-2022 (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I BẮC NINH NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn: Ngữ văn - Lớp 12 (Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản: Sức mạnh đích thực Một chàng trai quyết định hiện thực hóa giấc mơ của mình. Nhưng anh ta không đủ mạnh mẽ để thực hiện điều đó. Anh ta đến bên mẹ: - Mẹ ơi, giúp con với! - Con trai, mẹ sẵn sàng giúp con, nhưng mẹ không có điều đó. Mọi thứ mẹ có, mẹ đã cho con rồi. Chàng trai đến gặp một nhà thông thái: - Thưa ngài, hãy chỉ tôi ở đâu tôi có thể tìm ra sức mạnh? - Người ta bảo trên ngọn Everest ấy. Ta đã tới và không tìm thấy gì ngoài những cơn gió tuyết lạnh. Và khi ta trở về, thời gian đã mất không lấy lại được Chàng trai hỏi một ẩn sĩ: - Thưa ngài, hãy chỉ cho tôi nơi đâu tôi có thể tìm ra sức mạnh để biến giấc mơ của mình thành hiện thực? - Ở trong lời cầu nguyện của con, con trai ạ. Và nếu giấc mơ của con không có thật, thì tự khắc con sẽ hiểu ra và tìm thấy sự bình yên trong lời cầu nguyện Chàng trai đi hỏi rất nhiều người nữa, nhưng kết quả của hành trình đi tìm sức mạnh vẫn chỉ là sự hoang mang. - Tại sao cháu có vẻ lo lắng vậy? Một ông lão đi ngang qua hỏi chàng trai. - Cháu có một giấc mơ, ông ạ. Nhưng cháu không biết lấy đâu ra sức mạnh để thực hiện giấc mơ ấy. Cháu đã hỏi khắp rồi – từ đỉnh Everest cho tới địa ngục. Nhưng không ai có thể giúp cháu. - Không ai à – ông lão nháy mắt – cháu đã hỏi bản thân mình chưa? (Bạn chỉ sống có một lần, NXB Trẻ, 2016, tr. 8-9) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản. Câu 2. Trong văn bản, chàng trai đã thực hiện hành trình gì? Câu 3. Nêu kết quả của hành trình chàng trai đã thực hiện sau khi hỏi mẹ, nhà thông thái và ẩn sĩ? Câu 4. Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với anh/chị qua văn bản trên là gì? II. LÀM VĂN Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay.
2. Câu 2 (5,0 điểm) Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến được nhà thơ Quang Dũng thể hiện qua đoạn trích sau: Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Có thấy hồn lau nẻo bến bờ Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa (Tây Tiến, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, tr. 88-89) Hết
3. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM BẮC NINH KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I NĂM HỌC 2021 - 2022 (Hướng dẫn chấm gồm có 03 trang) Môn: Ngữ văn - Lớp 12 Câu Nội dung Điểm I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 1 Phương thức biểu đạt chính: Tự sự/ Phương thức tự sự 0,75 2 Trong văn bản, chàng trai đã thực hiện hành trình đi tìm sức mạnh để 0,75 thực hiện giấc mơ. Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng nội dung có cách diễn đạt tương đương vẫn cho điểm tối đa. 3 Sau khi hỏi mẹ, nhà thông thái và ẩn sĩ, chàng trai vẫn chưa tìm thấy 1,0 cội nguồn tạo nên sức mạnh để thực hiện giấc mơ. Hướng dẫn chấm: - Học sinh chép nguyên câu văn: “Chàng trai đi hỏi rất nhiều người nữa, nhưng kết quả của hành trình đi tìm sức mạnh vẫn chỉ là sự hoang mang.” đạt 0,75 điểm. - Học sinh trả lời đúng nội dung có cách diễn đạt tương đương vẫn đạt điểm tối đa. 4 Học sinh nêu một thông điệp có ý nghĩa của văn bản. Có thể theo 0,5 những gợi ý sau: + Để thực hiện được ước mơ, khát vọng hãy dựa vào chính mình. + Sức mạnh đích thực nằm trong bản thân mỗi chúng ta Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày thuyết phục đạt 0,5 điểm. - Học sinh trình bày chưa thuyết phục, chưa rõ ràng đạt 0,25 điểm. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) 1 Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 2,0 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân- hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay. c. Triển khai vấn để nghị luận Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay. Có thể theo hướng sau: Tự lập là tự thực hiện những nhu cầu, những công việc của bản thân 1,0 mà không dựa dẫm, ỷ lại vào người khác. Đối với thế hệ trẻ hiện nay, tự lập
4. tạo nên lối sống tích cực, chủ động, sáng tạo vượt qua những khó khăn, thử thách để thành công; có nhận thức toàn diện, có cái nhìn bao quát về mọi mặt cuộc sống; tự tin khẳng định chính mình; góp phần làm cho xã hội phát triển. Lưu ý: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay; có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về vai trò của tính tự lập đối với thế hệ trẻ hiện nay; có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. - Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,25 điểm. 2 Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến được nhà thơ 5,0 Quang Dũng thể hiện qua đoạn trích. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 Vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến trong đoạn trích Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu về tác giả Quang Dũng (0,25 điểm), bài thơ “Tây Tiến” và 0,5 đoạn trích (0,25 điểm) * Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến 2,5 - Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến trong đêm liên hoan văn nghệ: + Tình quân dân đằm thắm, keo sơn và tâm hồn lạc quan, yêu đời, yêu cuộc sống của những chàng trai Hà thành. Trong ánh sáng lung linh của lửa đuốc, trong âm thanh réo rắt của tiếng khèn, cảnh vật, con người đều như ngả nghiêng, bốc men say, ngất ngây, rạo rực. + Tâm hồn trẻ trung, mơ mộng, hào hoa vượt ra khỏi hoàn cảnh sống gian khổ để đến với thế giới mộng ảo, để lãng du đến những miền đất lạ, đắm say thành thi sĩ: Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ. - Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến trong buổi chia tay: Khung cảnh của buổi chia tay diễn ra trong một buổi chiều sương lãng đãng, bên bờ sông Châu Mộc hoang dại, tĩnh lặng. Cảnh đẹp thấm đượm nỗi buồn và nỗi lòng của con người cũng đầy bâng khuâng, lưu luyến. - Vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến được thể hiện qua ngôn ngữ
5. giàu chất nhạc, chất họa, hình ảnh gợi cảm, bút pháp lãng mạn Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ, sâu sắc (2,5 điểm); phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu (1,5 điểm – 2,0 điểm); phân tích chung chung, chưa rõ các ý (1,0 điểm); phân tích sơ lược, không rõ các ý (0,25 điểm – 0,5 điểm) * Đánh giá: 0,5 - Đoạn thơ đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, giàu mộng mơ của những chàng trai Tây Tiến. Đây là một nét đẹp riêng của những người lính trong buổi đầu kháng chiến chống Pháp. - Đoạn thơ cũng cho thấy nét tài hoa, lãng mạn của cái tôi trữ tình giàu cảm xúc của tác giả. Hướng dẫn chấm: Học sinh đánh giá được mỗi nội dung đạt 0,25 điểm. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. + Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. + Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm. TỔNG ĐIỂM 10,0