Đề kiểm tra giữa học kì 2 môn Ngữ văn 12 - Sở GD&ĐT Bắc Ninh 2020-2021 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề kiểm tra giữa học kì 2 môn Ngữ văn 12 - Sở GD&ĐT Bắc Ninh 2020-2021 (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II BẮC NINH NĂM HỌC: 2020 - 2021 Môn: Ngữ văn - Lớp 12 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: Nước Đức trở thành một đống hoang tàn sau Thế chiến thứ hai. Khi ấy, có hai người Mĩ đến hỏi chuyện một người dân Đức vẫn đang sống dưới hầm trú đạn. Sau khi đi khỏi, hai người đã có cuộc trò chuyện với nhau trên đường. Một người hỏi: - Anh nghĩ người Đức có thể tái thiết đất nước hay không? Người kia trả lời: - Họ hoàn toàn có thể. - Sao anh có thể khẳng định như thế? Thay vì câu trả lời, bạn anh hỏi ngược lại: - Anh có nhìn thấy họ đặt thứ gì trên bàn dưới tầng hầm u tối đó không? - Một bình hoa. Phải, trong hoàn cảnh khốn khó mà vẫn không quên hoa tươi, tôi tin chắc họ có thể xây dựng lại đất nước từ đống hoang tàn. Còn giữ lấy một bông hoa trong ngục tối tức là còn nuôi dưỡng chút niềm tin vào cuộc sống tươi đẹp. Ngỡ là hão huyền nhưng trong lúc khó khăn nguy cấp nhất, đó chính là động lực để thúc đẩy con người vượt qua sự nghiệt ngã của đời sống. Chỉ cần không nhụt chí, vẫn giữ được tinh thần lạc quan cởi mở, thì ta có thể trèo lên khỏi vực thẳm. Thái độ tích cực chính là dòng suối mát lành và ánh sáng hi vọng. (Trích Hạt giống tâm hồn - nghệ thuật sáng tạo cuộc sống, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh) Câu 1. Xác định các phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản. Câu 2. Tại sao từ chiếc bình hoa dưới tầng hầm, một trong hai người Mĩ tin rằng người Đức có thể tái thiết đất nước sau chiến tranh? Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong câu: “Thái độ tích cực chính là dòng suối mát lành và ánh sáng hi vọng.”? Câu 4. Qua câu chuyện trên, anh/chị rút ra bài học gì về thái độ ứng xử trước những khó khăn thử thách? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về tác dụng của thái độ sống tích cực. Câu 2. (5,0 điểm) Phân tích tâm trạng của nhân vật Mị trong đoạn trích sau. Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn, nếu không có bếp lửa sưởi kia thì Mị cũng đến chết héo. Mỗi đêm, Mị đã dậy ra thổi lửa hơ tay, hơ lưng, không biết bao nhiêu lần. Thường khi đến gà gáy sáng Mị ngồi dậy ra bếp sưởi một lúc thật lâu thì các chị em trong nhà mới bắt đầu dậy ra dóm lò bung ngô, nấu cháo lợn. Chỉ chợp mắt được từng lúc, Mị lại thức sưởi lửa suốt đêm. Mỗi đêm, khi nghe tiếng phù phù thổi bếp, A Phủ lại mở mắt. Ngọn lửa sưởi bùng lên, cùng lúc ấy thì Mị cũng nhìn sang, thấy mắt A Phủ trừng trừng, mới biết A Phủ còn sống. Mấy đêm nay như thế. Nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy, cũng thế thôi. Mị vẫn trở dậy, vẫn sưởi, chỉ biết chỉ còn ở với ngọn lửa. Có đêm A Sử chợt về, thấy Mị ngồi đấy, A Sử đánh Mị ngã ngay xuống cửa bếp. Nhưng đêm sau Mị vẫn ra sưởi như đêm trước. Lúc ấy đã khuya. Trong nhà đã ngủ yên, thì Mị trở dậy thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng sáng lên, Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại. Nhìn thấy tình cảnh như thế, Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết, nó bắt mình chết cũng thôi, nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở cái nhà này. Chúng nó thật độc ác. Cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi Người kia việc gì mà phải chết thế. A Phủ Mị phảng phất nghĩ như vậy. (Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2008, tr.13) === Hết ===
2. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM BẮC NINH ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ NĂM HỌC 2020 - 2021 Môn: Ngữ văn - Lớp 12 ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ (Hướng dẫn chấm có 02 trang) Câu Nội dung Điểm I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 1. Các phương thức biểu đạt : tự sự, nghị luận Hướng dẫn chấm: 0,75 Học sinh chỉ ra được một trong hai phương thức biểu đạt được 0,5 điểm 2. Trong hoàn cảnh khốn khó mà vẫn không quên hoa tươi, thể hiện họ là những người lạc quan, có niềm tin vào cuộc sống, nên chắc chắn họ có thể đứng dậy sau khi gục ngã. 0,75 Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời đúng đáp án hoặc có cách diễn đạt tương đương vẫn đạt điểm tối đa. 3. Biện pháp tu từ so sánh. Tác dụng: + Nhấn mạnh vai trò và tầm quan trọng của thái độ tích cực trong việc giúp con người vượt qua những khó khăn, thử thách, sống lạc quan, hi vọng vào cuộc sống. + Tăng tính gợi hình, gợi cảm cho câu văn. 1,0 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được biện pháp tu từ so sánh cho 0,25 điểm - Học sinh nêu được đầy đủ tác dụng của biện pháp tu từ so sánh đạt 0,75 điểm - Học sinh nêu được một trong hai ý của tác dụng đạt 0,5 điểm 4. Học sinh có thể tự do nêu quan điểm, miễn hợp lý, thuyết phục. Có thể tham khảo gợi ý sau: hãy đối mặt với khó khăn thử thách bằng một thái độ tích cực, lạc quan và có niềm tin vào bản thân và cuộc sống. 0,5 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày thuyết phục đạt 0,5 điểm - Học sinh trình bày chưa rõ ràng,chưa thuyết phục đạt 0,25 điểm II. LÀM VĂN (7,0 điểm) 1. Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về thái độ sống tích cực 2,0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn HS có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, qui nạp, tổng- phân- hợp, móc xích hay song hành; Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được 0,25 vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn kết luận được vấn đề. Hướng dẫn chấm: Nếu HS viết từ 2 đoạn trở lên thì không cho điểm hình thức b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 Tác dụng của thái độ sống tích cực c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ suy nghĩ về tác dụng của thái độ sống tích cực trong cuộc sống. Sau đây là một số gợi ý: - Thái độ tích cực là thái độ sống đẹp, là cách nhìn nhận vấn đề theo hướng sẵn sàng đối mặt với những khó khăn thử thách trong cuộc sống. - Tác dụng của lối sống tích cực: 1,0 + Giúp chúng ta tự tin và chủ động hơn trong cuộc sống; giúp nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn những suy nghĩ lạc quan. + Khi rơi vào hoàn cảnh tăm tối nhất, thái độ sống tích cực chính là động lực, là ánh sáng, là hi vọng để vượt qua những tuyệt vọng, thoát khỏi những khó khăn, thử thách. - Phê phán thái độ sống tiêu cực, bi quan. Hướng dẫn chấm: Trình bày, phân tích đầy đủ, sâu sắc (1,0 điểm); trình bày, phân tích chưa đầy đủ hoặc
3. chưa sâu (0,5 điểm – 0,75 điểm);trình bày phân tích sơ lược, không rõ các ý (0,25 điểm). d. Chính tả ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: 0,25 Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. 0,25 Câu 2: Phân tích tâm trạng của nhân vật Mị trong đoạn trích. a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai 0,25 được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích tâm trạng của nhân vật Mị trong đoạn trích. Hướng dẫn chấm: 0,5 - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận đạt 0,5 điểm - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận 0,25 điểm c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách,nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; làm rõ các ý cơ bản sau: 1. Giới thiệu tác giả Tô Hoài, tác phẩm Vợ chồng A Phủ và đoạn trích 0,5 2.Khái quát tâm trạng của Mị trước đêm cởi trói cho A Phủ - Từ một cô gái xinh đẹp,tài hoa, yêu đời, Mị bị cướp đoạt về làm con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra; bị đọa đày trở nên chai sạn, lầm lụi, câm lặng và vô cảm với mọi thứ. - Những đêm mùa đông trên núi cao dài và buồn, Mị thường dậy sưởi lửa, hơ tay để xua tan giá lạnh và sưởi ấm tâm hồn. Những đêm đầu, chứng kiến cảnh A Phủ bị trói 0,5 đứng vào cột nhà, Mị hoàn toàn dửng dưng, tê dại, kể cả bị A Sử đánh ngã xuống bếp, hôm sau Mị vẫn thản nhiên ra sưởi lửa như đêm trước. Hướng dẫn chấm: - Khái quát đầy đủ nội dung đạt 0,5 điểm - Khái quát chưa đầy đủ, còn sơ sài đạt 0,25 điểm 3. Phân tích tâm trạng và hành động của Mị trong đêm cứu A Phủ - Từ vô cảm đến đồng cảm: những đêm trước nhìn thấy cảnh A Phủ bị trói đứng, Mị hoàn toàn dửng dưng, vô cảm. Đêm ấy, dòng nước mắt của A Phủ đã đánh thức và làm hồi sinh lòng thương người trong Mị (gợi cho Mị nhớ về quá khứ đau đớn của mình, Mị thấy thương xót cho người cùng cảnh ngộ). - Nhận ra sự độc ác và bất công: từ cảnh ngộ của mình và những người đàn bà bị hành 2,0 hạ ngày trước, đến cảnh đau đớn và bất lực của A Phủ trước mắt, Mị nhận thấy chúng nó thật độc ác, thấy người kia việc gì mà phải chết. Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ, sâu sắc (2,0 điểm); phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu (1,0 điểm - 1,5 điểm); phân tích sơ lược, không rõ các ý (0,25 điểm - 0,5 điểm). 4. Nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật - Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật tinh tế, sâu sắc - Ngôn ngữ sinh động, giàu giá trị biểu cảm 0,5 - Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn. Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ nội dung (0,5 điểm); chưa đầy đủ (0,25 điểm) 5. Đánh giá Tái hiện diễn biến tâm trạng nhân vật Mị trong đêm mùa đông, đoạn trích đã góp phần thể hiện giá trị nhân đạo của tác phẩm: phát hiện và miêu tả sức sống mãnh liệt, khát 0,25 vọng tự do của người lao động bị áp bức trong xã hội cũ. Hướng dẫn chấm: Học sinh trình bày được một trong các ý trên đạt điểm tối đa. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. 0,25 Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề trình bày. TỔNG ĐIỂM 10,0