Đề minh họa kiểm tra giữa kì 1 môn Ngữ văn 12 Năm học 2021-2022 - Đề 3 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề minh họa kiểm tra giữa kì 1 môn Ngữ văn 12 Năm học 2021-2022 - Đề 3 (Có đáp án)

1. Trường: THPT Thuận Thành số 1 Tổ: Ngữ văn GV: Dương Thị Liên Phương ĐỀ MINH HỌA KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I MÔN HỌC: NGỮ VĂN LỚP 12 Năm học 2021-2022 1. Ma trận đề kiểm tra MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I MÔN: NGỮ VĂN 12 – THỜI GIAN LÀM BÀI: 120 PHÚT Mức độ nhận thức Tổng % Tổng STT Kĩ điểm năng Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Tỉ lệ Thời Tỉ lệ Thời Tỉ lệ Thời Tỉ lệ Thời Số Thời (%) gian (%) gian (%) gian (%) gian câu gian (phút) (phút) (phút) (phút) hỏi (phút) 1 Đọc 15 15 10 10 5 5 4 30 30 hiểu 2 Viết 5 5 5 10 5 10 5 5 1 30 20 đoạn văn nghị luận xã hội 1
2. 3 Viết 20 10 15 20 10 20 5 10 1 60 50 bài văn nghị luận văn học Tổng 40 30 30 40 20 35 10 15 6 120 100 Tỉ lệ % 40 30 20 10 100 Tỉ lệ chung 70 30 100 2. Đặc tả BẢNG ĐẶC TẢ KĨ THUẬT ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I MÔN NGỮ VĂN 12 THỜI GIAN LÀM BÀI: 120 PHÚT TT Nội Đơn vị Mức độ kiến thức, kĩ năng cần Số câu hỏi theo mức độ nhận thức Tổng dung kiến thức/ kiểm tra, đánh giá Nhận Thông Vận Vận kiến Kĩ năng biết hiểu dụng dụng thức/ cao kĩ năng 1 ĐỌC Thơ Việt Nhận biết: 2 1 1 4 HIỂU Nam 1945- - Xác định được thể thơ. 1975: Bên - Trình bày được vẻ đẹp của kia sông quê hương tác giả qua 2
3. Đuống – đoạn thơ. Hoàng Thông hiểu Cầm - Hiểu được đặc sắc của biện pháp tu từ (so sánh, câu hỏi tu từ) đã thể hiện trong đoạn thơ. Vận dụng: - Nhận xét được tình cảm của tác giả đối với quê hương được thể hiện qua đoạn thơ. 2 VĂN Nghị luận Nhận biết: 1 NGHỊ về vấn đề - Xác định được vấn đề vai LUẬN vai trò của trò của tình yêu đất nước XÃ tình yêu ở thế hệ trẻ trong thời đại HỘI nước ở thế ngày nay. (khoảng hệ trẻ trong - Xác định được cách thức 200 thời đại trình bày đoạn văn. chữ) ngày nay Thông hiểu: - Diễn giải về vai trò của tình yêu đất nước ở thế hệ trẻ. Vận dụng: - Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên kết, các phương thức biểu đạt, các thao tác lập 3
4. luận phù hợp để triển khai lập luận, bày tỏ quan điểm của bản thân về vai trò của tình yêu đất nước ở thế hệ trẻ trong thời đại ngày nay. Vận dụng cao: - Huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để làm sáng tỏ vấn đề vai trò của tình yêu đất nước ở thế hệ trẻ. - Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; đoạn văn giàu sức thuyết phục. 3 VIẾT Nghị luận Nhận biết: 1 BÀI về một - Xác định được kiểu bài VĂN đoạn thơ nghị luận; vấn đề nghị NGHỊ trong bài luận về vẻ đẹp của thiên LUẬN Việt Bắc – nhiên và con người Việt VĂN Tố Hữu Bắc HỌC - Giới thiệu tác giả Tố Hữu, tác phẩm Việt Bắc và đoạn thơ. - Nêu được nội dung khái quát của đoạn thơ. 4
5. Thông hiểu: - Diễn giải những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ theo yêu cầu của đề bài: vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc; đặc sắc về nghệ thuật trong đoạn thơ. Vận dụng: - Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên kết, các phương thức biểu đạt, các thao tác lập luận để nêu cảm nhận về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc trong đoạn thơ. - Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ và những đóng góp về nghệ thuật của tác giả Tố Hữu. Vận dụng cao: - So sánh với các bài thơ khác, liên hệ với thực tiễn; vận dụng kiến thức lí luận văn học để đánh giá, làm nổi bật vấn đề nghị luận. - Có sáng tạo trong diễn 5
6. đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục. Tổng 6 Tỉ lệ % 40 30 20 10 100 Tỉ lệ chung 70 30 100 3. Đề minh họa ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I NĂM HỌC 2021-2022 Môn: Ngữ văn, lớp 12 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn thơ: Em ơi buồn làm chi Anh đưa em về sông Đuống Ngày xưa cát trắng phẳng lì Sông Đuống trôi đi Một dòng lấp lánh Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì Xanh xanh bãi mía bờ dâu Ngô khoai biêng biếc Đứng bên này sông sao nhớ tiếc Sao xót xa như rụng bàn tay. 6
7. (Trích Bên kia sông Đuống, Hoàng Cầm, Ngữ văn 12 nâng cao, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr72) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2. Vẻ đẹp của quê hương tác giả được miêu tả qua những hình ảnh nào? Câu 3. Phân tích hiệu quả của các biện pháp tu từ trong câu thơ: “Đứng bên này sông sao nhớ tiếc Sao xót xa như rụng bàn tay.” Câu 4: Nhận xét về tình cảm của tác giả với quê hương qua đoạn thơ trên. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Anh/ Chị hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về vai trò của tình yêu đất nước ở thế hệ trẻ trong thời đại ngày nay. Câu 2 (5,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc trong đoạn thơ sau: "Ta về, mình có nhớ ta Ta về, ta nhớ những hoa cùng người 7
8. Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng Ngày xuân mơ nở trắng rừng Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang Ve kêu rừng phách đổ vàng Nhớ cô em gái hái măng một mình Rừng thu trăng rọi hòa bình Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" (Trích Việt Bắc – Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, tr 111) 4. Hướng dẫn chấm Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ: Tự do 0,75 Hướng dẫn chấm: Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm 2 Vẻ đẹp quê hương của tác giả được gợi lên từ những hình ảnh là: cát 0,75 trắng phẳng lì, dòng sông lấp lánh, bãi mía, bờ dâu xanh xanh, ngô khoai biêng biếc. Hướng dẫn chấm: Học sinh chỉ ra được 5 ý: 0,75 điểm Học sinh trả lời được 2 ý trở lên: 0,5 điểm Học sinh trả lời được 1-2 ý: 0,25 điểm Học sinh chép cả đoạn thơ: 0,25 điểm 8
9. 3 -Trong câu thơ, tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ: 1,0 + So sánh “xót xa như rụng bàn tay” + Câu hỏi tu từ “sao xót xa ” -Tác dụng: Diễn tả một cách cụ thể cảm giác bàng hoàng, đau đớn khi nghe tin quê hương rơi vào tay giặc – như mất đi một phần thân thể của chính mình. Qua đó, nhà thơ bày tỏ tình cảm gắn bó sâu nặng, máu thịt với quê hương. Hướng dẫn chấm: Học sinh chỉ ra được 2 biện pháp tu từ: 0,5 điểm Học sinh chỉ ra được 1 biện pháp tu từ: 0,25 điểm Học sinh nêu được 2 tác dụng của biện pháp tu từ: 0,5 điểm Học sinh nêu được 1 tác dụng của biện pháp tu từ: 0,25 điểm 4 Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ về tình cảm của tác giả theo hướng: 0,5 Đoạn thơ thể hiện dòng hồi tưởng về quá khứ bình yên, tươi đẹp của quê hương Kinh Bắc đồng thời bộc lộ nỗi niềm đau đớn, xót xa của tác giả trước thực tại miền quê ấy bị giặc chiếm đóng. Hướng dẫn chấm: Học sinh bày tỏ rõ ràng, thuyết phục: 0,5 điểm Học sinh bày tỏ chưa rõ ràng, thuyết phục: 0,25 điểm II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn về vai trò của tình yêu đất nước đối với thế hệ trẻ 2,0 trong thời đại ngày nay. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Vai trò của tình yêu đất nước ở thế hệ trẻ trong thời đại ngày nay. c. Triển khai vấn đề nghị luận 0,75 9
10. Học sinh có thể triển khai vấn đề nghị luận vai trò của tình yêu nước ở thế hệ trẻ trong thời đại ngày nay theo hướng: - Giúp mỗi con người sống tốt hơn trong cuộc đời, không quên nguồn cội. - Nâng cao tinh thần và ý chí quyết tâm vươn lên của mỗi con người. - Là động lực giúp con người sống có trách nhiệm hơn với gia đình, quê hương, đất nước, cộng đồng hay đơn giản nhất là đối với chính bản thân mình. - Thúc đẩy sự phấn đấu hoàn thiện bản thân và tinh thần cống hiến giúp đỡ cộng đồng của mỗi cá nhân Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm) - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm) - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm) Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm 10
11. của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm 2 Cảm nhận về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc trong 5,0 đoạn thơ. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề ; Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định vấn đề cần nghị luận 0,5 Cảm nhận về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc qua đoạn thơ. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: *Giới thiệu tác giả (0,25 điểm), tác phẩm và đoạn thơ (0,25 điểm) 0,5 *Cảm nhận về đoạn thơ - Đoạn thơ là bức tranh tứ bình về thiên nhiên và con người Việt Bắc qua nỗi nhớ sâu nặng của tác giả. + Thiên nhiên Việt Bắc mang vẻ đẹp riêng của từng mùa trong năm. Mùa đông là hình ảnh hoa chuối ấm áp, mùa xuân là hoa mơ tinh khôi khắp núi rừng, mùa hạ ngập trong rừng phách cùng tiếng ve, mùa thu với ánh sáng của vầng trăng tự do trên mảnh đất chiến khu Việt Bắc. 11
12. + Con người Việt Bắc mang vẻ đẹp bình dị của núi rừng. Đó là vẻ đẹp của sự cần cù, chăm chỉ, chăm chút, tỉ mỉ trong công việc quen thuộc. Hơn nữa, nhân dân mảnh đất Cách mạng còn mang trong mình vẻ đẹp của sự mộc mạc, chân thành, tấm lòng thủy chung, nặng nghĩa nặng tình. - Vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Bắc được thể hiện thông qua đặc sắc nghệ thuật độc đáo, mang đậm phong cách thơ Tố Hữu. Đó là thể thơ lục bát giản dị, hình ảnh gần gũi thân thuộc, ngôn ngữ giàu nhạc tính, Đoạn thơ đã góp phần hoàn thiện phong cách thơ trữ tình – chính trị của tác giả Tố Hữu. Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm - Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,75 điểm – 2,25 điểm - Phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện của bức tranh tứ bình: 0,75 điểm – 1,25 điểm. - Phân tích chung chung, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm – 0,5 điểm. *Đánh giá 0,5 - Đoạn thơ thể hiện vẻ đẹp của bức tranh tứ bình Việt Bắc, là khúc tình ca về thiên nhiên và con người mảnh đất chiến khu Cách mạng. - Đoạn thơ đã góp phần thể hiện phong cách nghệ thuật thơ trữ tình - chính trị của Tố Hữu. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được 2 ý: 0,5 điểm 12
13. - Học sinh trình bày được 1 ý: 0,25 điểm d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết cách so sánh với các tác phẩm văn học khác để làm nổi bật nét đặc sắc của thơ Tố Hữu; biết cách liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm - Đáp ứng được 1 yêu cầu trở lên: 0,25 điểm Tổng điểm 10,0 13