Đề ôn tập số 29 Kỳ thi TN THPT 2022 môn Ngữ văn - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề ôn tập số 29 Kỳ thi TN THPT 2022 môn Ngữ văn - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ ÔN TẬP SỐ 29 BẮC NINH KÌ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn: Ngữ văn Thời gian làm bài: 120 phút *Đơn vị đề xuất: Trường THPT Yên Phong số 2 *Giáo viên cốt cán thẩm định: 1.Nguyễn Thị Thu Hương, đơn vị công tác: THPT Lý Nhân Tông. 2.Trần Thị Thanh An, đơn vị công tác: THPT Nguyễn Văn Cừ. I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích: Giấc mơ của anh hề Thấy mình thành triệu phú Ác-lơ-canh nghèo khổ Nằm mỉm cười sau tấm màn nhung. Giấc mơ người hát xẩm nhục nhằn Thức dậy giữa lâu đài rực rỡ Thằng bé mồ côi lạnh giá Thấy trong tay chiếc bánh khổng lồ Trên đá lạnh người tù Gặp bầy chim cánh trắng Kẻ u tối suốt đời cúi mặt Bỗng thảnh thơi đứng dưới mặt trời. Giấc mơ đêm cứu vớt cho ngày Trong hư ảo người sống phần thực nhất Cái không thể nào tới được Đã giục con người Vươn đến những điều đạt tới Những giấc mơ êm đềm Những giấc mơ nổi loạn Như cánh chim vẫy gọi những bàn tay. Đời sống là bờ Những giấc mơ là biển Bờ không còn nếu chẳng có khơi xa (Giấc mơ của những anh hề, Lưu Quang Vũ, Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi - tuyển thơ, NXB Hội nhà văn, 2018, tr.186 - 187) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Đoạn trích được viết theo thể thơ nào? Câu 2: Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến giấc mơ của những nhân vật nào? Câu 3: Hãy cho biết hiệu quả của phép tu từ so sánh trong các dòng thơ sau: Những giấc mơ êm đềm Những giấc mơ nổi loạn Như cánh chim vẫy gọi những bàn tay. Câu 4: Thông điệp anh/ chị rút ra từ đoạn trích? II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
2. Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sức mạnh của những giấc mơ trong cuộc sống. Câu 2. (5,0 điểm) Người đàn bà bỗng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả đời mình: - Giá như tôi đẻ ít đi, hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn, từ ngày cách mạng về đã đỡ đói khổ chứ trước kia vào các vụ bắc, ông trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng con cái toàn ăn cây xương rồng luộc chấm muối - Lão ta trước hồi bảy nhăm có đi lính ngụy không? - Tôi bỗng hỏi một câu như lạc đề. - Không chú à, cũng nghèo khổ, túng quẫn đi vì trốn lính – bỗng mụ đỏ mặt – nhưng cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật. - Vậy sao không lên bờ mà ở – Đẩu hỏi. - Làm nhà trên đất ở một chỗ đâu có thể làm được cái nghề thuyền lưới vó? Từ ngày cách mạng về, cách mạng đã cấp đất cho nhưng chẳng ai ở, vì không bỏ nghề được! - Ở trên thuyền có bao giờ lão ta đánh chị không? – Tôi hỏi. - Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông thuyền khác uống rượu Giá mà lão uống rượu thì tôi còn đỡ khổ Sau này con cái lớn lên, tôi mới xin được với lão đưa tôi lên bờ mà đánh - Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được! – Đẩu và tôi cùng một lúc thốt lên. - Là bởi vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông - Phải, phải, bây giờ tôi đã hiểu, – bất ngờ Đẩu trút một tiếng thở dài đầy chua chát, – trên thuyền phải có một người đàn ông dù hắn man rợ, tàn bạo? - Phải – Người đàn bà đáp – Cũng có khi biển động sóng gió chứ chú? Lát lâu sau mụ lại mới nói tiếp: - Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống khi phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con, nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó! – Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười – vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ. - Cả đời chị có một lúc nào thật vui không? - Đột nhiên tôi hỏi. - Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no ( Trích Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu, Ngữ Văn 12, Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam , 2015, tr.75-76 ) Cảm nhận của anh, chị về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa? -Hết-
3. ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ: tự do. 0,75 2 Trong đoạn trích, tác giả đã nhắc đến giấc mơ của những nhân vật: 0,75 anh hề, người hát xẩm, người tù, thằng bé mồ côi, kẻ u tối suốt đời cúi mặt. 3 Hiệu quả của phép tu từ so sánh trong các dòng thơ: 1,0 - Khẳng định ước mơ, khát vọng thôi thúc con người hành động để vươn tới tương lai. - Tạo sự diễn đạt sinh động, cụ thể, giàu hình ảnh. 4 - Thí sinh rút ra thông điệp. 0,5 - Lí giải hợp lí, thuyết phục. II LÀM VĂN 7,0 1 Trình bày suy nghĩ về sức mạnh của những giấc mơ trong cuộc 2,0 sống a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Sức mạnh của những giấc mơ. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0 Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sức mạnh của những giấc mơ. Có thể theo hướng sau: Giấc mơ giúp con người sống có định hướng, mục đích; có động lực, sức mạnh, niềm tin vượt qua khó khăn, thử thách để thành công; giúp cuộc sống tươi đẹp, ý nghĩa hơn. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 “Người đàn bà bỗng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả 5,0 đời mình: - Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no ” (Trích Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu , Ngữ văn 12, Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam , 2015, tr.75-76 ) Cảm nhận của anh chị về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Nguyên Minh Châu trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa? a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25
4. Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 Hình tượng ông lái đò và cái nhìn mang tính phát hiện về con người của nhà văn. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm 0,5 “Chiếc thuyền ngoài xa” và đoạn trích. * Nội dung: - Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài qua đoạn 1,5 trích + Trong tác phẩm và đoạn trích, người đàn bà hàng chài hiện lên là hình ảnh của con người vô danh với số phận bất hạnh: . Nỗi khổ vô hạn vì nghèo túng – đông con – thuyền chật . Bị cái xấu đeo đuổi . Nỗi khổ cùng cực vì bị chồng hành hạ thường xuyên, là nạn nhân của bạo lực gia đình. + Vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà hàng chài trước hết là vẻ đẹp của người vợ hiền thảo, nhân hậu, bao dung, vị tha độ lượng. . Người vợ ấy nhận hết mọi thiệt thòi về mình: gánh lấy cái khổ, chịu khổ như một thói quen, một định mệnh mà mình phải gánh lấy. . Lý do không bỏ chồng chính là sự nhân hậu, độ lượng, bao dung của chị. + Phía sau sự thất học, lam lũ là người phụ nữ thâm trầm, sâu sắc, thấu hiểu lẽ đời. . Chị cho rằng Phùng, Đẩu không phải là đàn bà, nên chưa bao giờ các chú biết nỗi vất vả của người đàn bà trên một chiếc thuyền không có đàn ông ”. . Lý giải việc không bỏ chồng, chị đã thổ lộ: Cần người đàn ông, vì đàn ông là trụ cột, họ làm ăn và nuôi con; họ chèo chống gia đình. Bởi vậy, dù hắn man rợ, độc ác vẫn phải chịu. + Vượt lên trên tất cả, người đàn bà hàng chài là người mẹ giàu đức hi sinh, giàu tình mẫu tử tha thiết, thiêng liêng, cảm động. + Chị ý thức sâu sắc thiên chức làm mẹ mà ông trời đã ban cho sứ mệnh . Thương con, sợ con bị tổn thương tinh thần, chị đã xin lão chồng lên bờ mà đánh”. 0,5 . Chị lấy con làm niềm vui, lấy gia đình làm điểm tựa để vượt lên số phận nghiệt ngã của chính mình *Nghệ thuật 0,5
5. – Trần thuật hấp dẫn, khách quan. Tình huống truyện độc đáo, bất ngờ. Tâm lý nhân vật được miêu tả tinh tế, chân thực. Ngôn ngữ mộc mạc, gian dị, chắt lọc - Cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn - Nhìn con người, cuộc sống ở góc nhìn đa chiều, quan tâm đến số phận cá nhân con người – nhất là con người lao động vất vả, lam lũ sau chiến tranh. - Sau chiến tranh, cuộc sống con người vẫn còn nhiều những 0,5 khó khăn, gian khổ: cái nghèo, cái đói chi phối cuộc sống của con người. Bởi vậy vấn đề cần thiết đặt ra là phải làm sao cho cuộc sống ấy ngày càng tốt đẹp hơn. * Đánh giá chung - Người đàn bà hàng chài chính là “Cái hạt ngọc” ẩn giấu nơi bề sâu tâm hồn con người. Qua đó, thể hiện quan niệm về cách nhìn nhận cuộc sống của Nguyễn Minh Châu. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Tổng điểm 10,0 HẾT