Đề ôn tập số 36 Kỳ thi TN THPT 2022 môn Ngữ văn - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề ôn tập số 36 Kỳ thi TN THPT 2022 môn Ngữ văn - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ ÔN TẬP SỐ 36 BẮC NINH KÌ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM HỌC 2021-2022 Môn: Ngữ Văn Thời gian làm bài: 120 phút * Đơn vị đề xuất: THPT LƯƠNG THẾ VINH *Giáo viên cốt cán thẩm định: 1. Trịnh Thị Mai Liên , đơn vị công tác : THPT Hoàng Quốc Việt 2. Nguyễn Thị Lệ Hằng , đơn vị công tác : THPT Hàn Thuyên I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Đam mê là ngọn lửa không phải tự dưng mà có, nó là sự giao thoa kì diệu của sở thích và tiềm năng. Bạn đã từng xem các nghệ sĩ trình diễn chưa? Khi nhìn thấy các nghệ sĩ trình diễn trên sân khấu bạn sẽ dễ dàng bắt gặp biểu hiện của mỗi cá nhân trong lúc họ hát, đánh trống hay chơi đàn guitar Nét mặt họ thay đổi theo từng nhịp điệu của bản nhạc, đầu họ lắc lư qua lại, mắt họ nhắm nghiền, thả hồn vào tiếng nhạc. Họ không chỉ là người nghệ sĩ biểu diễn trên sân khấu mà tâm hồn họ và âm nhạc đã hòa điệu làm một. Chỉ cần lắng nghe và quan sát một người khi họ đang trình bày một vấn đề, bạn có thể biết được họ có say mê vấn đề đó hay không. Khi đam mê nét mặt người đó sẽ sáng rỡ, đôi mắt lấp lánh như có dòng điện đang lưu chuyển trong họ. Đam mê là cảm xúc cháy bỏng, rạo rực xuất phát từ trong sâu thăm tâm hồn bạn, nó là thứ tình cảm mạnh mẽ nhất mà bạn dành cho việc mình làm. Ralph Waldo Emerson cũng từng khẳng định “Đam mê tái tạo thế giới cho tuổi trẻ. Nó khiến mọi thứ trở nên sống động và đáng kể”. Hầu như ai trong chúng ta cũng có đam mê trong đời. Những đam mê này mang lại niềm vui, nụ cười trên gương mặt bạn và chắp cánh cho những sáng tạo của chính bạn. Sự đam mê nồng nhiệt là biểu hiện của ý thức trân trọng cảm xúc nơi tâm hồn. Bạn hãy phát hiện niềm đam mê của chính mình và biến nó thành động lực để hành động bởi biết theo đuổi đam mê thành công sẽ chạy theo bạn! (Trích Khám phá và trân trọng món quà của bạn, Steve Harvey, NXB Lao động 2018, tr. 62) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Theo đoạn trích, khi đam mê người nghệ sĩ trình diễn trên sân khấu sẽ có những biểu hiện như thế nào? Câu 3. Nêu tác dụng việc trích dẫn ý kiến của Ralph Waldo Emerson trong đoạn trích. Câu 4. Anh/chị có đồng ý với quan niệm của tác giả biết theo đuổi đam mê thành công sẽ chạy theo bạn không? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh chị về sự cần thiết phải có niềm đam mê trong cuộc sống.
2. Câu 2 (5,0 điểm) Trên đầu núi, các nương ngô, nương lúa gặt xong, ngô lúa đã xếp yên các nhà kho. Trẻ con đi hái bí đỏ, tinh nghịch, đã đốt những lều canh nương để sưởi lửa. Ở Hồng Ngài người ta thành lệ, cứ ăn Tết khi gặt hái vừa xong, không kể ngày, tháng nào. Ăn Tết như thế cho kịp lúc mưa xuân xuống thì đi vỡ nương mới. Hồng Ngài năm ấy ăn Tết giữa lúc gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng, gió và rét rất dữ dội. Nhưng trong các làng Mèo Đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá, xòe như con bướm sặc sỡ [ ]. Đám trẻ đợi Tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước nhà. Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hổi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi. Mày có con trai con gái rồi Mày đi làm nương Ta không có con trai con gái Ta đi tìm người yêu. Tiếng chó sủa xa xa. Những đêm tình mùa xuân đã tới. Ở mỗi đầu làng đều có một mỏm đất phẳng làm cái sân chơi chung ngày Tết. Trai gái, trẻ con ra sân chơi ấy tụ tập đánh pao, đánh quay, thổi sáo, thổi khèn và nhảy. Cả nhà thống lí Pá Tra vừa ăn xong bữa cơm Tết cúng ma. Xung quanh, chiêng đánh ầm ĩ, người ốp đồng vẫn còn nhảy lên xuống, run bần bật. Vừa hết bữa cơm lại tiếp ngay bữa rượu bên bếp lửa. Ngày Tết, Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Rồi say, Mị lịm mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Ngày trước, Mị thổi sáo giỏi. Mùa xuân này, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, cứ ngày đêm thổi sáo đi theo Mị. (Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam 2020, tr. 6-7) Trình bày cảm nhận của anh/chị về khung cảnh mùa xuân Tây Bắc và tâm trạng của nhân vật Mị trong đoạn văn trên; từ đó, nhận xét về ngôn ngữ miêu tả và trần thuật của Tô Hoài trong đoạn trích. HƯỚNG DẪN CHẤM
3. PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM I 1 Phương thưc biểu đạt chính: Nghị luận 0.75 2 Theo đoạn trích, “khi đam mê” người nghệ sĩ trình diễn 0.75 trên sân khấu sẽ có những biểu hiện: - nét mặt họ thay đổi theo từng nhịp điệu của bản nhạc - đầu họ lắc lư qua lại - mắt họ nhắm nghiền, thả hồn vào tiếng nhạc Trả lời đúng mỗi ý: cho 0,25 điểm. Không trả lời hoặc trả lời sai: không cho điểm 3 Tác dụng việc trích dẫn ý kiến của Ralph Waldo Emerson 1.0 là: - Khẳng định ý nghĩa, vai trò của niềm đam mê trong công việc và sáng tạo của mỗi người. - Nhắc nhở chúng ta cần nuôi dưỡng ngọn lửa của niềm đam mê trong cuộc sống. - Tăng sức thuyết phục và hấp dẫn cho lập luận. Trả lời được 3 ý cho 1,0 điểm; 2/3 ý cho 0,75 điểm; 1/3 ý cho 0,5 điểm Trả lời sai, không trả lời: không cho điểm 4 - Nêu quan điểm của bản thân về vấn đề: Đồng 0.5 tình/Không đồng tình/ Đồng tình một phần (0,25 điểm) - Có thể lý giải theo hướng sau: (0,5 điểm) + Đồng tình vì: nhờ có niềm đam mê chúng ta sẽ kiên trì theo đuổi mục tiêu, không bị dao động, gục ngã trước những khó khăn thử thách trong quá trình thực hiện; tìm thấy tình yêu, sự hứng thú, sáng tạo trong công việc; phát huy được năng lực, sở trường để tạo dựng thành công. + Không đồng tình vì: đôi khi thành công trong cuộc sống không chỉ dựa vào niềm đam mê mà cần phải kết hợp nhiều yếu tố khác như kiến thức, kĩ năng, nghị lực vượt khó, khả năng nắm bắt cơ hội, + Đồng tình một phần: kết hợp hai cách lý giải trên. Lý giải thuyết phục cho 0,5 điểm; lý giải chưa thật thuyết phục cho 0,25 điểm II 1 Viết đoạn văn về sự cần thiết phải có niềm đam mê 2.0 trong cuộc sống a. Bảo đảm yêu cầu về hình thức đoạn văn Thí sinh có 0.25 thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, móc xích hoặc song hành.
4. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận Sự cần thiết phải có 0.25 niềm đam mê trong cuộc sống c. Triển khai vấn đề nghị luận Thí sinh có thể lựa chọn 1.0 các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề theo những cách khác nhau nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải có niềm đam mê trong cuộc sống. Có thể trình bày theo hướng sau: - Niềm đam mê cần thiết để mỗi người xác định được mục tiêu và hướng đi đúng đắn cho bản thân, thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết và tình yêu trong công việc, tạo động lực, sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, thử thách - Niềm đam mê còn cần thiết để mỗi người nuôi dưỡng ước mơ và sáng tạo, phát triển năng lực, sở trường của bản thân để tạo dựng giá trị, làm nên một cộng đồng phong phú, đa dạng; d. Chính tả, ngữ pháp Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp 0.25 tiếng Việt. e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; 0.25 có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về khung cảnh mùa xuân Tây Bắc và tâm 5,0 trạng của nhân vật Mị trong đoạn văn; nhận xét về ngôn ngữ miêu tả và trần thuật của Tô Hoài. a. Bảo đảm cấu trúc bài văn nghị luận Mở bài nêu được 0.25 vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b.Xác định đúng vấn đề nghị luận Khung cảnh mùa xuân 0.5 Tây Bắc và tâm trạng của nhân vật Mị; ngôn ngữ miêu tả và trần thuật của Tô Hoài. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài, tác phẩm “Vợ 0.5 chồng A Phủ” và đoạn trích. * Cảm nhận về khung cảnh mùa xuân Tây Bắc, tâm trạng 2.5 của nhân vật Mị trong đoạn trích - Khung cảnh mùa xuân Tây Bắc: + Cảnh vật tươi tắn, đầy màu sắc và sức sống (gió thổi vào cỏ gianh vàng ửng; trong những làng Mèo Đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên những mỏm đá xoè
5. như con bướm sặc sỡ ); không khí rạo rực (tiếng sáo rủ bạn đi chơi lấp ló đầu núi, những đêm tình mùa xuân đã tới ) + Những cảnh sinh hoạt, những phong tục độc đáo, đậm phong vị miền núi (trẻ con đi hái bí đỏ đốt lều canh nương để sưởi lửa; đám trẻ đợi Tết, chơi quay, cười ầm trên sân chơi trước nhà; trái gái tụ tập đánh pao, đánh quay, thổi sáo, thổi khèn và nhảy; bữa cơm Tết cúng ma, chiêng đánh ầm ĩ, người ốp đồng nhảy lên xuống, run bần bật ) - Tâm trạng nhân vật Mị: + Tiếng sáo lấp ló đầu núi khiến Mị thấy thiết tha bổi hổi, cảm xúc tưởng đã tê liệt từ lâu được hồi sinh, Mị nhẩm thầm theo giai điệu của bài hát. + Men rượu nồng nàn khiến Mị lịm mặt ngồi đấy nhưng lòng Mị sống về ngày trước; Mị uống rượu, cứ uống ực từng bát, sức sống càng bị đè nén càng trỗi dậy mãnh liệt; kí ức hiện ra sống động Mị thấy lại mình trong hình ảnh cô gái xinh đẹp tài hoa (Mị thổi sáo giỏi Có biết bao nhiêu người say mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị). - Khung cảnh rạo rực của mùa xuân là tác nhân đánh thức cảm xúc và kí ức bên trong tâm hồn Mị; khung cảnh và tâm trạng nhân vật được đặc tả bằng những chi tiết nghệ thuật đặc sắc, lời văn giản dị tinh tế, thể hiện cái nhìn biện chứng và nhãn quan phong tục độc đáo của nhà văn. * Nhận xét về ngôn ngữ trần thuật và miêu tả của Tô Hoài 0.5 - Ngôn ngữ trần thuật và miêu tả đậm đà màu sắc miền núi, vừa giàu chất tạo hình vừa giàu chất thơ. - Ngôn ngữ trần thuật và miêu tả cho thấy những hiểu biết sâu sắc, khả năng quan sát tinh tế của nhà văn về thiên nhiên, văn hoá, lối sống của người Mông; đây là một trong những yếu tố quan trọng làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm. d. Chính tả, ngữ pháp Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp 0.25 tiếng Việt e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; 0.5 có cách diễn đạt mới mẻ. Tổng 10.0