Đề ôn TN THPT 2023 môn Ngữ văn - Tác phẩm: Đàn ghi ta của Lorca - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề ôn TN THPT 2023 môn Ngữ văn - Tác phẩm: Đàn ghi ta của Lorca - Sở GD&ĐT Bắc Ninh (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BẮC NINH ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP LỚP 12 NĂM HỌC : 2022 - 2023 Bài thi: NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề Họ, tên thí sinh: Số báo danh: I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: ANH HAI - Ăn thêm cái nữa đi con! - Ngán quá, con không ăn đâu! - Ráng ăn thêm một cái, má thương. Ngoan đi cưng! - Con nói là không ăn mà. Vứt đi! Vứt nó đi! Thằng bé lắc đầu quầy quậy, gạt mạnh tay, chiếc bánh kem văng qua cửa xe rơi xuống đường, sát mép cống. Chiếc xe hơi láng bóng rồ máy chạy đi. Hai đứa trẻ đang bới móc đống rác gần đó, thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ, xô đến nhặt. Mắt hai đứa sáng rực lên, dán chặt vào chiếc bánh thơm ngon. Thấy bánh lấm láp, đứa con gái nuốt nước miếng bảo thằng con trai: - Anh Hai thổi sạch rồi mình ăn. Thằng anh phùng má thổi. Bụi đời đã dính, chẳng chịu đi cho. Đứa em suốt ruột cũng ghé miệng thổi tiếp. Chính cái miệng háu đói của nó làm bánh rơi tõm xuống cái cống hôi hám, chìm hẳn. - Ai biểu anh Hai thổi chi cho mạnh - Con bé nói rồi thút thít. - Ừa. Tại anh! Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi! (Lý Thanh Thảo, Truyện hay cực ngắn, NXB Phụ nữ, Hà Nội, 2003, tr. 7) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên. Câu 2. Khi hai đứa trẻ đang nhặt rác, điều gì khiến Mắt hai đứa sáng rực lên? Câu 3. Câu nói: Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi! giúp anh/chị hiểu gì về nhân vật người anh trai? Câu 4.Thông điệp sâu sắc nhất mà anh/chị rút ra từ văn bản trên là gì? Vì sao? II. LÀM VĂN ( 7.0 điểm) Câu 1 ( 2.0 điểm) Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh chị về ý nghĩa của tình cảm gia đình đối với mỗi người. Câu 2. (5.0 điểm) những tiếng đàn bọt nước Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt li – la li – la li – la đi lang thang về miền đơn độc với vầng trăng chếnh choáng trên yên ngựa mỏi mòn Tây Ban Nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng
2. áo choàng bê bết đỏ Lor – ca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du (Trích Đàn ghi ta của Lor – ca, Thanh Thảo, Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016, tr 164 – 165) Cảm nhận của anh/chị về hình tượng Lor – ca trong đoạn thơ trên; từ đó, nhận xét về kiểu tư duy thơ Thanh Thảo được thể hiện trong đoạn thơ. HẾT Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
3. ĐÁP ÁN THI THỬ TỐT NGHIỆP NĂM Môn thi: NGỮ VĂN Câu Ý Nội dung Điểm I Đọc-hiểu 3.0 1 Phương thức biểu đạt chính: tự sự 0.75 2 Khi hai đứa trẻ đang nhặt rác, điều gì khiến Mắt hai đứa sáng rực lên? 0.75 Hướng dẫn chấm: thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ/chiếc bánh HS có cách diễn đạt tương đương đạt điểm tối đa. 3 Câu nói: “Nhưng kem còn dính tay nè. Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón 1.0 thôi!” cho thấy: - Nhân vật người anh trai là một người biết yêu thương, nhường nhịn em gái. - Sự hồn nhiên, ngây thơ của nhân vật người anh. Hướng dẫn chấm: - HS trả lời được 2 ý đạt 0.75 điểm. - HS trả lời được 1 trong 2 ý đạt 0.5 điểm. 4 Thông điệp sâu sắc nhất mà anh/ chị rút ra từ văn bản trên là gì? Vì sao? 0.5 - HS tự rút ra thông điệp sâu sắc nhất với mình. Gợi ý: Một số thông điệp có thể rút ra là: + Tình cảm gia đình thật cảm động, đáng quý. + Biết trân trọng những gì mình đang có. + Hãy biết quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh. - Cần lí giải hợp lí thuyết phục, phù hợp chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục. II Làm văn 7.0 1 Viết một đoạn văn về ý nghĩa của tình cảm gia đình đối với mỗi người. 2.0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0.25 b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: ý nghĩa của tình cảm gia đình đối với mỗi 0.25 người. c.Triển khai vấn đề nghị luận 1.0 Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách để làm rõ trách nhiệm của người con đối với cha mẹ. Có thể theo hướng sau: - Tình cảm gia đình là tình yêu thương, gắn kết, quan tâm, đùm bọc lẫn nhau của những người cùng chung huyết thống. - Ý nghĩa của tình cảm gia đình đối với mỗi người:
4. + Tình cảm gia đình là tiền đề, nuôi dưỡng hình thành nhân cách con người. + Tình cảm gia đình là nguồn cổ vũ, động viên, nâng bước ta trên đường đời, chỗ dựa tinh thần tiếp thêm sức mạnh cho ta vượt qua khó khăn, là bến đỗ bình yên để ta tránh giông bão cuộc đời, dịu đi nỗi đau, nhân lên hạnh phúc + Không có tình cảm gia đình, tâm hồn con người sẽ trở nên khô cằn, héo úa, mất đi điểm tựa cuộc đời - Cần nhận thức được tầm quan trọng của tình cảm gia đình, biết trân trọng, yêu thương, sống có trách nhiệm với gia đình, xã hội; phê phán những con người bỏ bê, không biết trân trọng tình cảm gia đình Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (1,0 điểm) - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 – 0,75 điểm) - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm) - Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d.Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo 0.25 Thể hiện sâu sắc suy nghĩ về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về hình tượng Lor – ca trong đoạn thơ trên; từ đó, 5.0 nhận xét về phong cách thơ Thanh Thảo. a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận 0.25 Mở bài nêu được vấn đề nghị luận, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0.5 Hình tượng Lor – ca trong đoạn thơ. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: *Giới thiệu được khái quát về tác giả Thanh Thảo, bài thơ Đàn ghi ta của 0.5 Lor-ca và đoạn trích
5. * Cảm nhận nội dung đoạn thơ 1.75 - Lor – ca và hành trình đơn độc được thể hiện qua các hình ảnh: + tiếng đàn bọt nước: vừa gợi liên tưởng đến những âm thanh của tiếng đàn ghi ta vang lên từ trái tim người nghệ sĩ phiêu lãng, cô đơn vừa gợi sự mong manh, ngắn ngủi trong sinh mệnh, tồn tại đấy rồi lại tan, nhanh đến xót xa. Lor – ca bị kẻ thù giết hại khi ông 38 tuổi, cuộc đời đoản mệnh, tiếng đàn đứt ngang dây, một sự nghiệp vĩ đại dừng lại khi người nghệ sĩ còn quá trẻ, một sự chấm dứt hẫng hụt, đau thương. + áo choàng đỏ gắt: không chỉ gợi liên tưởng đến những trận đấu bò tót – một nét văn hóa của đất nước Tây Ban Nha mà còn tái hiện hình ảnh Lor – ca tự nguyện mặc chiếc áo choàng đỏ gắt cũng là tự nguyện chấp nhận dấn thân vào cuộc quyết đấu giữa khát vọng dân chủ của người công dân yêu tự do Lor – ca với nền chính trị độc tài phản động Phrăng – cô, cuộc đấu của người nghệ sĩ khát khao đổi mới và cách tân với nền nghệ thuật già nua của Tây Ban Nha đầu thế kỉ XX. + Lor – ca hiện lên đơn độc trong một cuộc hành trình giữa không gian mênh mông và thời gian thăm thẳm, đến những miền đất xa xôi, như chưa có dấu chân người (miền đơn độc), tâm trạng thoáng mệt mỏi, bất lực, thậm chí mơ hồ buồn chán cô đơn (mỏi mòn). - Hình ảnh Lor – ca hiện lên là một người nghệ sĩ tự do, phiêu du, đang say sưa “hát nghêu ngao”, tiếng hát cho đời, cho đất nước, nhân dân và cho chính cõi lòng mình. - Lor – ca và cái chết đau đớn, bất ngờ. Hình ảnh áo choàng bê bết đỏ gợi lên một cảnh tượng đau thương đẫm máu khi người công dân tha thiết yêu tự do đã bị kẻ thù sát hại một cách dã man. - Cảnh tượng Lor – ca bị hành hình được miêu tả qua hai dòng thơ có sự kết hợp giữa cái cụ thể của sự thật tàn nhẫn và cảm giác bồng bềnh, phiêu lãng: Lor – ca bị điệu về bãi bắn/chàng đi như người mộng du. Trước cái chết đột ngột và kinh hoàng, Lor – ca vẫn mang phong thái lãng mạn của người nghệ sĩ không bận tâm đến sự tồn tại của bạo lực và cái ác, vẫn như đang mộng du * Đặc sắc nghệ thuật: Đoạn thơ đã thể hiện những thành công của Thanh Thảo trong việc thể nghiệm một phong cách thơ hiện đại gần gũi với thơ tượng trưng và siêu thực. - Những câu thơ không viết hoa chữ đầu câu, có thể coi là biểu hiện của những 0.5 dòng ghi chép ngẫu hứng, những cảm nhận mơ hồ, những liên tưởng đột ngột, những ấn tượng bất chợt theo phong cách thơ siêu thực, tượng trưng. - Viết về một nghệ sĩ, một nhạc sĩ, một họa sĩ Thanh Thảo đã có ý thức đem
6. đến chất họa đầy ấn tượng và chất nhạc thật dồi dào cho đoạn thơ. 0.25 * Đánh giá chung về hình tượng Lor – ca trong đoạn thơ: có thể theo hướng: Đoạn thơ đã xây dựng hình tượng Lor – ca với vẻ đẹp bi tráng, thể hiện sự đồng cảm và tri âm, kính trọng và tiếc thương sâu sắc với cuộc đời và sự nghiệp nghệ thuật của người nghệ sĩ tài hoa, nhà cách tân kiên cường, người công dân khát khao yêu tự do, người con ưu tú của đất nước Tây Ban Nha bằng lối thơ tượng trưng, siêu thực của Thanh Thảo. * Yêu cầu nâng cao: kiểu tư duy thơ Thanh Thảo được thể hiện trong đoạn 0.5 thơ Thơ Thanh Thảo giàu suy tư, mãnh liệt, phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực mà ông học tập ở chính nhà thơ hiện đại Tây Ban Nha: Lor – ca. Kiểu tư duy thơ ấy được thể hiện ở thể thơ tự do; cách sử dụng các hình ảnh giàu khả năng liên tưởng; cách kết hợp từ độc đáo, mới mẻ; kết hợp hài hòa hai yếu tố thơ và nhạc trong cấu tứ d.Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo 0.5 Thể hiện sâu sắc suy nghĩ về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. TỔNG ĐIỂM 10.0 Lưu ý chung: Thí sinh có thể làm bài theo những cách khác nhau, chấp nhận cả những cách khác với đáp án, nhưng phải đảm bảo những yêu cầu về kiến thức. Hết