Đề thi thử TN THPT 2023 (Lần 4) môn Ngữ văn - Trường THPT Yên Phong số 2 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề thi thử TN THPT 2023 (Lần 4) môn Ngữ văn - Trường THPT Yên Phong số 2 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP NĂM HỌC 2022-2023 TRƯỜNG THPT YÊN PHONG SỐ 2 MÔN: NGỮ VĂN- LỚP 12 Thời gian làm bài: 120 Phút (Không kể thời gian phát đề) Họ và tên SBD I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau : Bạn không cần tốt hơn ai cả. Bạn chỉ cần tốt hơn chính bản thân mình của ngày hôm qua. Nếu bạn so sánh để tốt hơn, để có nhiều hơn người khác thì bạn đang sống theo chuẩn mực của người khác chứ không phải sống cho chính bản thân mình. Bạn càng so sánh với người khác thì bạn càng chạy theo một ảo vọng không định hướng, và nó sẽ làm bạn mệt mỏi, kiệt sức một cách vô nghĩa. Người mà bạn cần so sánh là chính bản thân mình của ngày hôm trước. Hôm nay bạn có tốt hơn hôm qua tức là bạn đã tốt hơn. Ngày mai tốt hơn hôm nay tức là bạn đã tốt hơn. Chỉ cần tốt hơn một chút mỗi ngày, biết một chút mỗi ngày. Sau vài năm, cái một chút đó sẽ thành hàng trăm hàng nghìn cái một chút có giá trị. Thế nên, nếu có cái biết nào vĩ đại thì cái biết thành thật về chính bản thân mình là cái biết vi diệu nhất. (Trích Triết lí sống, Facebook.com/TonnyTinh). Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Theo tác giả thì làm cách nào để giúp con người sống tốt hơn? Câu 3. Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng Người mà bạn cần so sánh là chính bản thân mình của ngày hôm trước? Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với quan điểm cái biết thành thật về chính bản thân mình là cái biết vi diệu nhất không? Vì sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm). Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa sống hoàn thiện hơn mỗi ngày. Câu 2 (5,0 điểm) Trong bút ký Ai đã đặt tên cho dòng sông? Hoàng Phủ Ngọc Tường viết: Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xen của
2. Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét; sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình; Huế trong tổng thể vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố thị, với những cây đa, cây cừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được. Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grat, có lúc đứng nhìn sông Nê-va cuốn trôi những đám băng lô xô, nhấp nháy trăm màu dưới ánh sáng của mặt trời mùa xuân; mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với chiếc thuyền xinh đẹp của chúng; và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với những hành khách tí hon của nó băng băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bể Ban-tích. [ ] Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clít, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi quá nhanh, thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng. (Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2022, tr.199-200) Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên; từ đó, nhận xét cái nhìn mang tính khám phá, phát hiện về dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Hết
3. SỞ GD&ĐT BẮC NINH HƯỚNG DẪN CHẤM KÌ THI THỬ TỐT NGHIỆP TRƯỜNG THPT YÊN PHONG NĂM HỌC 2022-2023 SỐ 2 MÔN NGỮ VĂN LỚP 12 (Hướng dẫn chấm gồm 05 trang) Phần/Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3.0 1 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận 0.75 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như Đáp án: 0.75 điểm. - Học sinh trả lời không đúng phương thức biểu đạt “nghị luận”, không cho điểm. 2 Cách để giúp con người sống tốt hơn: Hôm nay bạn có tốt hơn hôm qua 0.75 tức là bạn đã tốt hơn. Ngày mai tốt hơn hôm nay tức là bạn đã tốt hơn Chỉ cần tốt hơn một chút mỗi ngày, biết một chút mỗi ngày. Sau vài năm, cái một chút đó sẽ thành hàng trăm hàng nghìn cái một chút có giá trị. Hướng dẫn chấm: - Trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - Nếu học sinh trả lời trích dẫn nguyên câu : 0,75 điểm. 3 Tác giả cho rằng: Người mà bạn cần so sánh là chính bản thân mình 1.0 của ngày hôm trước. Vì: + Khi biết nhìn lại con người thật của chính mình, sẽ giúp ta nhận ra mặt mạnh của bản thân để phát huy, mặt yếu để rút kinh nghiệm. + Giúp ta luôn lạc quan, tự tin vào bản thân, có thêm động lực để cố gắng, để hoàn thiện bản thân. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như Đáp án: 1.0 điểm. - Học sinh trả lời thiếu cho: 0,5 điểm - Học sinh trả lời sai, không cho điểm. 4 Thí sinh có thể bày tỏ quan điểm riêng, đồng tình/không đồng tình 0,5 nhưng cần lí giải hợp lí, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Nếu đồng tình có thể đưa ra các lí giải: Đồng tình với quan điểm: cái biết thành thật về chính bản thân mình là cái biết vi diệu nhất. Bởi:
4. + Khi sống đúng với con người thật của mình, chúng ta sẽ làm chủ được cuộc đời. + Luôn có tâm thế sống tự tin, chủ động, lạc quan, kiên định lập trường, biết cố gắng vươn lên để hoàn thiện mình Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như Đáp án: 0,5 điểm. - Học sinh trả lời được một trong hai ý: 0,25 điểm. - Học sinh trả lời sai, lập luận không xác đáng: không cho điểm II LÀM VĂN. 7.0 1 Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn 2.0 văn (khoảng 200) chữ trình bày suy nghĩ về ý nghĩa sống hoàn thiện hơn mỗi ngày. a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn 0.25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa sống hoàn thiện hơn 0,25 mỗi ngày. c. Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ý nghĩa sống hoàn thiện hơn mỗi ngày. *Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ý nghĩa của việc sống hoàn thiện 1.0 hơn mỗi ngày. Có thể triển khai theo hướng sau: - Giải thích: sống hoàn thiện hơn mỗi ngày là luôn biết vượt lên mọi khó khăn, thử thách, không ngừng lao động, học tập, tu dưỡng, hoàn thiện bản thân. - Bàn luận: + Biết phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, không ngừng nâng cao năng lực bản thân. + Sống có ước mơ, khát vọng, có mục đích đúng đắn. + Luôn biết phấn đấu, phát triển bản thân để đáp ứng những yêu cầu của xã hội (Dẫn chứng) + Người không có ý thức cố gắng hoàn thiện bản thân sẽ trở nên lạc hậu, tự đào thải chính mình. - Bài học nhận thức và hành động. + Mỗi người cần có nhận thức đúng đắn để thấy rằng sống hoàn thiện hơn mỗi ngày là rất cần thiết, nhằm khẳng định vị trí của mình trong xã hội.
5. + Mỗi người cần có hành động đúng đắn: sống là hành động, phấn đấu không ngừng nghỉ để hoàn thiện hơn mỗi ngày. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (0.75 điểm). - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0.5 điểm). - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0.25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân khi bàn luận; có cái nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề; có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh, đoạn văn giàu sức thuyết phục. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. 2 Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên từ đó 5.0 nhận xét về cái nhìn mang tính khám phá, phát hiện về dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết 0.25 bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0.5 Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên từ đó nhận xét về cái nhìn mang tính khám phá, phát hiện về dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm.
6. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. * Khái quát chung - Giới thiệu tác giả, tác phẩm 0.5 - Nêu vấn đề cần nghị luận * Cảm nhận hình tượng sông Hương trong đoạn trích 1.5 HS có thể trình bày cảm nhận của mình theo cách riêng, nhưng cần bám sát nội dung đoạn trích và triển khai bài viết của mình theo hướng sau: - Vẻ đẹp của sông Hương khi gặp gỡ thành phố Huế thân yêu. Sông Hương mang vẻ đẹp dịu dàng, tình tứ: Sông Hương thể hiện tâm trạng của người con gái khi gặp được người tình mong đợi của mình (sông Hương vui tươi hẳn lên, kéo một nét thẳng thực yên tâm, như tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu) - Vẻ đẹp sông Hương trong tổng thể nguyên dạng của một đô thị cổ. Khác với sông Xen, sông Đa-nuýp (những con sông đều duy nhất thuộc về một thành phố), chỉ sông Hương là vẫn còn giữ nguyên vẻ xưa cũ với những xóm thuyền chài xúm xít, những cây đa, cây cừa cổ thụ, những ánh lửa thuyền chài, những linh hồn mô tê xưa cũ mà không thành phố hiện đại nào còn có được Nét văn hóa rất riêng của sông Hương. - Vẻ đẹp của sông Hương trong điệu lặng lờ khi chảy giữa lòng thành phố. + Điệu chảy lặng lờ, chậm rãi “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế” (tác giả so sánh lưu tốc sông Hương với sông Nê-va để thấy sự đối ngược, đồng thời cho người đọc cảm nhận lưu tốc chảy chậm của sông Hương qua thị giác khi trăm nghìn ánh hoa đăng rằm tháng bảy qua Huế ngập ngừng muốn đi muốn ở ) + Tác giả lí giải: . Theo góc nhìn địa lí: những chi lưu và hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm lưu tốc của dòng chảy. . Theo góc nhìn của cảm xúc: sông Hương chảy chậm là bởi nó quá yêu thành phố của mình, đó chính là những vấn vương lưu luyến không muốn chia xa của người con gái chung tình. Vẻ đẹp tâm hồn của sông Hương. Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 1.5 điểm. - Phân tích chưa thật đầy đủ hoặc ý đầy đủ nhưng chưa sâu sắc: 1.0 điểm – 1,25 điểm.
7. - Phân tích chung chung, chưa rõ các ý: 0.5 điểm – 0.75 điểm. * Nghệ thuật: 0.5 Đoạn trích sử dụng phép so sánh, nhân hoá, liên tưởng, tưởng tượng độc đáo, mới mẻ; lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc, chất thơ; ngôn ngữ tinh tế, hướng nội Hướng dẫn chấm: - Phân tích chi tiết, làm rõ giá trị nội dung, nghệ thuật đoạn thơ: 2,0 điểm - 2,5 điểm - Phân tích nội dung đoạn thơ nhưng chưa thật chi tiết: 1,0 điểm - 1,75 điểm. - Phân tích chung chung, chưa làm rõ các ý: 0,25 điểm - 0,75 điểm. * Đánh giá chung - Đoạn trích thể hiện sự gắn bó và tình yêu sâu nặng của Hoàng Phủ Ngọc Tường với sông Hương, với xứ Huế với quê hương đất nước. - Đoạn trích thể hiện sự tài hoa trong ngòi bút của nhà văn: vận dụng 0.5 vốn hiểu biết phong phú về địa lí, lịch sử và văn hóa Huế. Hướng dẫn chấm: - Trình bày được 02 ý: 0,5 điểm. - Trình bày được 01 ý: 0,25 điểm. * Cái nhìn mang tính khám phá, phát hiện về sông Hương của 0.5 Hoàng Phủ Ngọc Tường trong đoạn trích: - Sông Hương không chỉ là một dòng sông địa lý, mà là một sinh thể có linh hồn, có cảm xúc, tâm trạng, nỗi niềm, khát vọng và mang đậm thiên tính nữ. - Sông Hương được khám phá và phát hiện trong mối quan hệ tổng quan với Huế mang những nét đặc trưng tiêu biểu, điển hình cho bản sắc văn hóa của mảnh đất cố đô. - Sông Hương được khám phá, phát hiện từ nhiều phương diện, nhiều góc độ với sự vận dụng kiến thức của nhiều lĩnh vực: địa lí, nghệ thuật, triết học - Sông Hương được khám phá và phát hiện dưới cái nhìn so sánh, giàu liên tưởng và cảm xúc Hướng dẫn chấm: - Trình bày được 03 đến 04 ý: 0,5 điểm. - Trình bày được 01 đến 02 ý: 0,25 điểm.
8. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, chuẩn ngữ pháp của câu, ngữ nghĩa của từ. 0.25 Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 0.5 Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác, với thực tiễn đời sống để làm nổi bật vấn đề nghị luận; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. - Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm. Tổng điểm: 10.0