Đề thi tốt nghiệp THPT 2024 môn Ngữ văn - Trường THPT Hàn Thuyên (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề thi tốt nghiệp THPT 2024 môn Ngữ văn - Trường THPT Hàn Thuyên (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT TRƯỜNG THPT HÀN THUYÊN NĂM HỌC 2023-2024 MÔN: NGỮ VĂN Đề gồm 02 trang Thời gian làm bài:120 phút; không kể thời gian phát đề *Người ra đề: Đặng Thị Thu Phương Đơn vị công tác: THPT Hàn Thuyên *Gv thẩm định: Nguyễn Thị Loan; Nguyễn Thị Hương Đơn vị công tác: THPT Hoàng Quốc Việt I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc văn bản sau : CẢM ƠN ĐẤT NƯỚC Tôi chưa từng đi qua chiến tranh Thời gian qua Chưa thấy hết sự hy sinh của bao người ngã xuống Xin cám ơn đất nước Thuở quê hương còn gồng gánh nỗi đau. Bom đạn mấy mươi năm vẫn lúa reo, sóng hát Còn vọng vang với những câu Kiều Tôi lớn lên từ rẫy mía, bờ ao Trong từng ngần ấy những thương yêu Thả cánh diều bay Tiếng mẹ ru hời Lội đồng hái bông súng trắng Điệu hò thánh thót Mẹ nuôi tôi dãi dầu mưa nắng Mang hình bóng quê hương tôi lớn thành người Lặn lội thân cò quãng vắng đồng xa. Đất nước của tôi ơi! Tôi lớn lên từ những khúc dân ca Vẫn sáng ngời như vầng trăng vành vạnh. Khoan nhặt tiếng đờn kìm (Huỳnh Thanh Hồng) Ngân nga sáo trúc Đêm Trung thu say sưa nghe bà kể Chú Cuội một mình ngồi gốc cây đa. Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ. Câu 2. Chỉ ra hai biện pháp tu từ được sử dụng trong những dòng thơ sau: Thời gian qua Xin cám ơn đất nước Bom đạn mấy mươi năm vẫn lúa reo, sóng hát Còn vọng vang với những câu Kiều Trong từng ngần ấy những thương yêu Tiếng mẹ ru hời Điệu hò thánh thót Câu 3. Nêu nội dung của những dòng thơ sau: “Đất nước của tôi ơi! Vẫn sáng ngời như vầng trăng vành vạnh” Câu 4. Thông điệp nào được gửi gắm trong câu thơ: Mang hình bóng quê hương tôi lớn thành người. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc trân trọng những gì mình đang có trong cuộc sống. Câu 2 (5,0 điểm)
2. Lúc ấy, trong nhà đã tối bưng, Mị rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt, nhưng Mị tưởng như A Phủ đương biết có người bước lại Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây. A Phủ cứ thở phè từng hơi, không biết mê hay tỉnh. Lần lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mị cũng hốt hoảng, Mị chỉ thì thào được một tiếng “Đi ngay ”, rồi Mị nghẹn lại. A Phủ bỗng khuỵu xuống, không bước nổi. Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy. Mị đứng lặng trong bóng tối. Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Mị đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy, chạy xuống tới lưng dốc, Mị nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt: – A Phủ cho tôi đi. A Phủ chưa kịp nói, Mị lại nói: – Ở đây thì chết mất. A Phủ chợt hiểu. Người đàn bà chê chồng đó vừa cứu sống mình. A Phủ nói: “Đi với tôi”. Và hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi. (Trích Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.14) Anh/chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét về giá trị nhân đạo của tác phẩm được thể hiện trong đoạn trích. . Hết
3. SỞ GD&ĐT BẮC NINH HƯỚNG DẪN CHẤM TRƯỜNG THPT HÀN THUYÊN ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT NĂM HỌC 2023-2024 Đáp án gồm 03 trang MÔN: NGỮ VĂN Thời gian làm bài:120 phút; không kể thời gian phát đề Phần Câu Nội dung Điểm Phần 1: ĐỌC HIỂU 3.0 1 Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm 0.75 2 Hai biện pháp tu từ được thể hiện trong đoạn thơ: 0.75 + Nhân hóa: lúa reo, sóng hát. + Liệt kê: lúa reo, sóng hát, những câu Kiều, tiếng mẹ ru hời, điệu hò. Hướng dẫn chấm: Học sinh gọi tên và chỉ ra biểu hiện của 2 biện pháp: 0,75 điểm; gọi tên 2 biện pháp nhưng chỉ nêu biểu hiện của 1 biện pháp: 0,5 điểm; gọi tên mà không nêu biểu hiện của 2 biện pháp: 0,25 điểm. 3 Nêu nội dung của những dòng thơ sau: 1.0 “Đất nước của tôi ơi! Vẫn sáng ngời như vầng trăng vành vạnh” - Vẻ đẹp về sự kiên cường, bất khuất, sức sống bất diệt của Đất nước. - Vượt qua bao khó khăn thời chiến tranh, vậy mà quê hương, Đất nước vẫn đẹp, vẫn vẹn nguyên những nét đẹp văn hóa, truyền thống của dân tôc. - Thể hiện niềm tự hào và tình yêu quê hương đất nước của tác giả. Hướng dẫn chấm: Học sinh nêu đủ 3 ý: 1,0 điểm; nêu 2 ý: 0,75 điểm; nêu 1 ý: 0,5 điểm. 4 Thông điệp gửi gắm qua câu thơ “Mang hình bóng quê hương tôi lớn thành 0,5 người”: là một người con của quê hương, tuy chưa từng đi qua chiến tranh, nhưng nhân vật trữ tình vẫn cảm nhận được những mất mát đau thương mà quê hương đã trải qua trong cuộc chiến; hiểu rõ vùng quê nghèo khó nhưng giàu truyền thống, giàu giá trị nhân văn; nơi đó có gia đình, những người thân yêu, có kỉ niệm tuổi thơ. Và quê hương trở nên gắn bó, như máu thịt đã nuôi dưỡng tâm hồn, tình cảm, nuôi dưỡng “tôi” trưởng thành. Trong từng bước đường “tôi” đi, luôn mang hình bóng quê hương, vì quê hương mà phấn đấu, mà quyết tâm học tập, xây dựng tương lai “tôi lớn thành người”. Học sinh trình bày được đủ ý: 0,5 điểm; chỉ trình bày sơ sài: 0,25 điểm. Phần 2: LÀM VĂN 7.0 1 Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc 2.0 trân trọng những gì mình đang có trong cuộc sống. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0.25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, móc xích, song hành hoặc tổng-phân-hợp. b. Xác định vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa của việc trân trọng những gì 0.25 mình đang có trong cuộc sống. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1.0 Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách. Sau đây là những gợi ý: - Trân trọng những gì đang có là biết trân quý, nâng niu, gìn giữ những điều tốt đẹp mà cuộc sống đang đem đến cho mỗi con người. - Ý nghĩa của việc cần trân trọng những gì đang có:
4. + trân trọng những gì đang có sẽ đem lại hạnh phúc cho con người. Từ đó, đời sống tinh thần và vật chất sẽ được đầy đủ và nâng cao. + trân trọng những gì đang có giúp ta không rơi vào lối sống ảo tưởng, viển vông, hão huyền, xa rời thực tế. + trân trọng những gì đang có giúp ta thêm yêu đời, gắn bó với gia đình, quê hương, đất nước, có động lực để phấn đấu, góp phần làm nên thành công, vượt qua bao thử thách, khó khăn trên đường đời. (dẫn chứng) - Phê phán những người không biết trân trọng những gì đang có, hoặc tự ti, hoặc thờ ơ với những gì đang có, hoặc viển vông xa vời chạy theo những giá trị hư ảo - Trân trọng những gì đang có không có nghĩa là lãng quên quá khứ, không nhìn về tương lai. Cần trân trọng cả quá khứ, hiện tại và hướng về tương lai để sống và phấn đấu. Hướng dẫn chấm: Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (0,75 đến 1,0 điểm);Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm); Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0.25 e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề 0.25 nghị luận. 2 Phân tích đoạn trích trong Vợ chồng A Phủ; từ đó, nhận xét về giá trị 5.0 nhân đạo của tác phẩm được thể hiện trong đoạn trích. a. Bảo đảm cấu trúc bài văn nghị luận 0.25 Mở bài giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận; thân bài thực hiện các yêu cầu của đề bài; kết bài khẳng định vấn đề nghị luận . b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Những nét đặc sắc về nội dung và nghệ 0.5 thuật của đoạn trích; nhận xét về giá trị nhân đạo của tác phẩm được thể hiện trong đoạn trích. Hướng dẫn chấm: Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm; xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu tác giả, tác phẩm, trích đoạn 0.5 * Phân tích đoạn trích 2,5 - Nội dung: + Mị rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây , gỡ hết dây trói ở người A Phủ: thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ trước cái ác, hành động được tạo nên từ tình thương, sự đồng cảm giữa những con người cùng cảnh ngộ. + A Phủ khuỵu xuống, không bước nổi, quật sức vùng lên, chạy thoát khỏi xiềng xích của cường quyền và thần quyền, phản ánh sức sống tiềm tàng và khát vọng sống mãnh liệt. + Mị hốt hoảng, chỉ thì thào được một tiếng, rồi nghẹn lại , đứng lặng trong bóng tối biểu hiện tâm lí tự nhiên đồng thời cũng khắc họa cuộc đấu tranh mạnh mẽ, dữ dội trong nội tâm của nhân vật Mị; lòng ham sống mãnh liệt đã thôi thúc Mị vụt chạy, băng đi, đuổi kịp A Phủ, là kết quả tất yếu của khát vọng sống, khát vọng tự do.
5. + Hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi, cùng thoát khỏi cuộc đời nô lệ, sức sống tiềm tàng bùng nổ thành sức mạnh giải thoát cho người và cho mình. - Nghệ thuật: xây dựng tình huống truyện độc đáo; ngôn ngữ sinh động, sáng tạo, giàu tính tạo hình; nghệ thuật trần thuật hấp dẫn; phân tích diễn biến tâm lí nhân vật chân thực, tự nhiên, tinh tế - Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật. Có thể theo hướng: Qua tài năng kể truyện tự nhiên, lôi cuốn, đoạn trích đã khẳng định sức sống tiềm tàng, mãnh liệt, khát vọng tự do của nhân dân lao động Tây Bắc và quá trình vùng lên tự giải phóng khỏi ách áp bức, kìm kẹp của bọn thực dân, chúa đất thống trị. Hướng dẫn chấm: Phân tích đầy đủ, sâu sắc (2,5 điểm); phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu (1,5 - 2,0 điểm); phân tích chung chung, chưa rõ các ý (1 ,0 điểm); phân tích sơ lược, không rõ các ý (0,25 - 0,5 điểm). * Nhận xét về giá trị nhân đạo của tác phẩm được thể hiện trong đoạn trích. 0.5 - Tái hiện chân thực bức tranh cuộc sống của đồng bào các dân tộc vùng núi cao Tây Bắc không cam chịu sự áp bức, đầy đọa, giam hãm của bọn thực dân, chúa đất, đã vùng lên phản kháng, đi tìm tự do. - Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn; gửi gắm niềm tin bất diệt vào sức sống mãnh liệt của người lao động vùng núi cao Tây Bắc. Hướng dẫn chấm: HS đánh giá được mỗi nội dung đạt 0,25 điểm. d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo 0.5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. TỔNG 10.0