Giáo án Lịch sử 12 - Chuyên đề: Hội nghị Ianta (2-1945) và những thỏa thuận của ba cường quốc

Nội dung tài liệu: Giáo án Lịch sử 12 - Chuyên đề: Hội nghị Ianta (2-1945) và những thỏa thuận của ba cường quốc

1. 1/ HỆ THỐNG KIẾN THỨC LIÊN QUAN. I.Mục tiêu: 1. Kiến thức. - Nêu được những quyết định và hệ quả của Hội nghị Ianta. - Trình bày được sự thành lập và nhiệm vụ chính của tổ chức Liên hợp quốc. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng trình bày, kĩ năng giải thích, phân tích, đánh giá, khai thác tranh ảnh lịch sử. 3. Tư tưởng: - Giáo dục tinh thần đoàn kết, mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa các dân tộc, lên án cuộc chạy đua vũ trang giữa các nước. II. HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG. A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP 1. Hội nghị Ianta (2/1945) và những thỏa thuận của ba cường quốc. 1.Mục tiêu: Nêu được những quyết định và hệ quả của Hội nghị Ianta. - Tại sao thể giới lại bị phân chia thành hai cực, sự kiện nào dẫn đến việc thế giới bị phân chia như vậy và nội dung những quyết định của sự kiện đó. 2. Phương thức: 1
2. - GV giáo nhiệm vụ cho HS như sau: Hãy quan sát tranh và lược đồ và thảo luận một số vấn đề dưới đây : Thế giới được phân chia thành những khu vực ảnh hưởng khác nhau là do chi phối bởi sự kiện lịch sử nào? Hãy cho biết những hiểu biết của mình về những sự kiện đó? Giáo viên có thể chỉ trên lược đồ chú giải những khu vực ảnh hưởng của Liên Xô, khu vực ảnh hưởng của Mĩ và Tây Âu. - Tùy theo tình hình của lớp học, GV có thể tổ chức hoạt động cho HS hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi. 3. Gợi ý sản phẩm: Mỗi HS có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, GV lựa chọn 01 sản phẩm nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài mới. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 1.Tìm hiểu sự hình thành trật tự thế giới mới 1. Mục tiêu: Trình bày được những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta và hệ quả của những quyết định đó. 2. Phương thức: 2
3. - GV giao nhiệm vụ cho HS: Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh, hãy : - Hãy cho biết tên từng nhân vật trong bức ảnh ảnh trên, họ đến từ đâu? - Nêu những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta và hệ quả của những quyết định đó. - Trong hoạt động này GV có thể tổ chức cho HS hoạt động cá nhân sau đó trao đổi đàm thoại ở các cặp đôi hoặc nhóm để tìm hiểu về tên các nhân vật đứng đầu ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh tham gia Hội nghị Ianta và những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta. - Sau khi trình bày xong những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta, GV tổ chức cho HS trao đổi đàm thoại để nêu hệ quả của những quyết định của Hội nghị Ianta. 3. Gợi ý sản phẩm: Từ ngày 4 đến ngày 11/2/1945, Tại Ianta (Liên Xô) hội nghị quốc tế được triệu tập gồm nguyên thủ các quốc gia Anh, Mĩ, Liên Xô (Sớc-sin đến từ Anh, Ru- dơ-ven đến từ Mĩ, Xta – lin đến từ Liên Xô). - Những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta và hệ quả của những quyết định đó. Mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Thành lập tổ chức Liên hợp quốc. Hội nghị đã thông qua các quyết định quan trọng về việc phân chia khu vực ảnh hưởng giữa hai cường quốc Liên Xô và Mĩ. ✓Ở châu Âu: Liên Xô chiếm đóng và kiểm soát vùng Đông nước Đức và phía Đông châu Âu (Đông Âu): vùng Tây nước Đức và Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và Anh. ✓Ở châu Á: duy trì nguyên trạng Mông Cổ trả lại cho Liên Xô phía nam đảo Xa-kha-lin Triều Tiên được công nhận là một quốc gia độc lập, các vùng còn lại của châu Á vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây. 3
4. Toàn bộ những thỏa thuận quy định trên đã trở thành khuôn khổ của một trật tự thế giới mới, mà lịch sử gọi là Trật tự hai cực I-an-ta do Liên Xô và Mĩ đứng đầu hai cực. 2.Tìm hiểu sự thành lập Liên hợp quốc 1. Mục tiêu: - Trình bày được những nhiệm vụ chính của tổ chức Liên hợp quốc và vai trò của Liên hợp quốc từ khi thành lập đến nay. - Nêu những việc làm của Liên hợp quốc giúp đỡ Việt Nam. 2. Phương thức: Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh, hãy : - Nêu những nhiệm vụ chính của tổ chức Liên hợp quốc. Hãy cho biết vai trò của Liên hợp quốc từ khi thành lập đến nay? - Nêu những việc làm của Liên hợp quốc giúp đỡ Việt Nam mà em biết. - Trong hoạt động này GV có thể tổ chức cho HS làm việc cá nhân sau đó trao đổi để tìm hiểu những nhiệm vụ chính của tổ chức Liên hợp quốc được xác định trong Hiến chương khi thành lập. Sau đó, trao đổi đàm thoại để biết được vai trò của Liên hợp quốc từ khi thành lập đến nay. - Để tìm hiểu những việc làm của Liên hợp quốc giúp đỡ Việt Nam mà em biết, GV tổ chức HS làm việc cá nhân sau đó trao đổi cặp đôi hoặc nhóm để biết được những việc làm mà Liên hợp quốc giúp đỡ nhân dân Việt Nam. Về hình “Một cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc” GV có thể cung cấp thêm thông tin sau để HS có những hiểu biết về các kỳ họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc: 4
5. - Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến các HS để có thể gợi ý học trợ giúp HS khi các em gặp khó khăn. 3. Gợi ý sản phẩm Từ ngày 25/4 đến ngày 26/6/1945 hội nghị quốc tế họp tại Xan Phranxixcô (Mĩ) với sự tham gia của 50 mước, thông qua Hiến chương và tuyên bố thành lập Liên hợp quốc. 24/10/1945, Hiến chương chính thức có hiệu lực. Những nhiệm vụ (mục tiêu): Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của các dân tộc. Thực hiện sự hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội và nhân đạo Cơ quan: ✓ Đại hội đồng. ✓ Hội đồng bảo an. ✓ Ban thư kí ✓ Hội đồng kinh tế và xã hội. ✓ Hội đồng quản thác ✓ Tòa án quốc tế. Nguyên tắc hoạt động: ✓ Bình đẳng chủ quyền ✓ Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị ✓ Không can thiệp vào công việc nội bộ ✓ Giải quyết các tranh chấp bằng phương pháp hóa bình. 5
6. ✓ Chung sống hòa bình và sự nhất trí của năm nước lớn (Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc) Vai trò của Liên hợp quốc . ✓ Trong hơn nửa thế kỷ qua, Liên hợp quốc đã có vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình an ninh thế giới. ✓ Đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. ✓ Giúp đỡ các nước phát triển kinh tế, văn hóa, nhất là đối với các nước Á, Phi và Mĩ La tinh. ✓ 9/1977 Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc. Lễ kéo cờ Việt Nam tại trụ sử Liên hợp Kì họp thứ 32 kết nạp Việt nam và Liên quốc hợp quốc - Nêu những việc làm của Liên hợp quốc giúp đỡ Việt Nam mà em biết? Đây là câu hỏi đòi hỏi HS phải có vốn hiểu biết thực tế rộng để trả lời. Nội dung trả lời là những giúp đỡ của Liên hợp quốc đối với nước ta như: Liên hợp quốc đã có nhiều việc làm thiết thực để giúp đỡ nhân dân Việt Nam trên nhiều mặt : kinh tế, giáo dục, môi trường, nhân đạo thông qua các tổ chức của Liên hợp quốc có mặt ở Việt Nam : FAO (Tổ chức nông — lương thực), UNICEF(Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc) 6
7. 2/ Các dạng bài thường gặp. - Đặc điểm của trật tự thế giới. - Sự phân chia phạm vi chiếm đóng, khu vực ảnh hưởng. - Tác động của trật tự hai cực Ianta đối với quan hệ quốc tế - Mục tiêu của tổ chức Liên hợp quốc. - Vai trò của tổ chức Liên hợp quốc. - Nguyên tắc cơ bản của Liên hợp quốc. 3/ Các lỗi học sinh thường mắc 4/ Câu hỏi ôn tập: Nhận biết: Câu 1:Hội nghị Ianta (2/1945) diễn ra khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai A. đã hoàn toàn kết thúc. B. bước vào gai đoạn kết thúc. C. đang diễn ra vô cùng ác liệt. D. bùng nổ và ngày càng lan rộng. Câu 2: Tại Hội nghị Ianta, các cường quốc đã thỏa hiệp thành lập tổ chức gì nhằm duy trì hòa bình, anh ninh thế giới? A. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương. B. Tổ chức Warszawa. C. Tổ chức Liên hợp quốc. D. Tổ chức Liên minh châu Âu. Câu 3: Sau chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới được xác lập gọi là trật tự A. Versailles – Washington. B. đa cực với sự vươn lên nhanh chóng của các trung tâm kinh tế, tài chính. C. hai cực Ianta. D. đơn cực do Mĩ chi phối. Câu 4: Trật tự thế giới hai cực Ianta bị chi phối bởi hai cường quốc A. Mỹ và Trung Quốc. B. Mỹ và Anh. C. Trung Quốc và Liên Xô. D. Mỹ và Liên Xô. 7
8. Câu 5: Theo thỏa thuận của Hội nghị Ianta, quân đội Mỹ sẽ giải giáp vũ quân phát xít ở các vùng lãnh thổ A. Tây Berlin, Tây Đức, Tây Âu, Nhật Bản, Nam Triều Tiên. B. Đông Berlin, Đông Đức, Đông Âu, Nam Triều Tiên. C. Tây Berlin, Tây Đức, Tây Âu, Nhật Bản, Triều Tiên. D. Đông Berlin, Đông Đức, Đông Âu, Bắc Triều Tiên. Câu 6: Để nhanh chóng kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô cam kết sau khi đánh bại phát xít Đức ở châu Âu, sẽ A. tham chiến chống Nhật Bản ở châu Á. B. cùng Mỹ quản lý nước Đức. C. liên minh với Mỹ chống Nhật. D. hỗ trợ Anh chống Italia ở châu Phi. Câu 7:Trật tự thế giới hai cực Ianta độc hình thành trên cơ sở nào? A. Những quyết định của Hội nghị Ianta và Hội nghị Postdam. B. Những thỏa thuận của ba cường quốc ở Postdam và Paris. C. Những quyết định của Hội nghị Ianta và những thỏa thuận sau đó của ba cường quốc. D. Những quyết định của các nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Câu 8: Mục đích chính của tổ chức Liên hợp quốc được nêu rõ trong hiến chương là A. tiêu diệt chủ nghĩa phát xít và quân phiệt. B. thúc đẩy quan hẹ hữu nghị, hợp tác giữa các nước. C. duy trì hòa bình, an ninh thế giới. D. giải quyết các tranh chấp và xung đột quốc tế. Câu 9: Năm nước Ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hiện nay là A. Mỹ ,Liên Xô, Nhật, Pháp, Đức. B. Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc, Đức , Anh. C. Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc. D. Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc. Câu 10: Hiến chương Liên hợp quốc được coi là văn kiện quan trọng của tổ chức vì A. đã đề ra nguyên tắc hoạt động của tổ chức Liên hợp quốc. B. là cớ để các nước gia nhập tổ chức Liên hợp quốc. 8
9. C. nêu rõ mục đích và nguyên tắc hoạt động của tổ chức. D. quy định bộ máy tổ chức, mục đích và nguyên tắc hoạt động. Thông hiểu: Câu 1:Hội nghị Ianta thực chất là hội nghị A. bàn về việc tiêu diệt tận gốc phát xít Đức và quân phiệt Nhật Bản ở châu Âu và châu Á. B. bàn về việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. C. phân chia thành quả chiến thắng giữa các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á. D. Khẳng định sức mạnh và vị thế siêu cường của Mỹ và Liên Xô. Câu 2: Vấn đề được ba cường quốc tham dự Hội nghị Ianta quan tâm và tranh cãi nhiều nhất là A. Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản. B. Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới. C. Phân chia khu vực đóng quân và khu vực ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á. D. Giải quyết hậu quả chiến tranh, lập lại hòa bình an ninh thế giới. Câu 3: Những quyết định của Hội nghị Ianta đã ảnh hưởng như thế nào đến quan hệ quốc tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai? A. Hình thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới, chi phối quan hệ quốc tế sau chiến tranh. B. Thế giới bị chia rẽ thành hai phe: tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa, đối lập về mọi mặt. C. Sự đối đầu gay gắt giữa Mỹ và Liên Xô, Chiến tranh lạnh bao trùm thế giới. D. Quan hệ quốc tế xoay quanh những vấn đề mà Hội nghị Ianta quyết định. Câu 4: Cơ quan chính trị quan trọng nhất của tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình, an ninh thế giới là A. Hội đồng Bảo an. B. Đại hội đồng. C. Ban thư ký. D. Tòa án quốc tế. Câu 5: Tổ chức Liên hợp quốc đề ra nguyên tắc “Giải quyết tranhh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình” nhằm A. duy trì trật tự hai cực Ianta luôn ổn định. B. tránh xung đột vũ trang gây chiến tranh thế giới thứ ba. C. tôn trọng độc lập và chủ quyền quốc gia. 9
10. D. hạn chế xung đột vũ trang, duy trì hòa bình, an ninh thế giới. Câu 6: Trong hơn 70 năm tồn tại, Liên Hợp quốc đã có vai trò lớn trong giải quyết vấn đề A. cân bằng trật tự thế giới mới và duy trì hòa bình an ninh thế giới. B. tổ chức, sắp xếp thiết lập trật tự hai cực Ianta và trật tự đa cực. C. duy trì hòa bình, an ninh thế giới và giải quyết tranh chấp quốc tế. D. tạo nên thế cân bằng giữa các nước và giải quyết tranh chấp quốc tế. Câu 7: Hội nghị Ianta (2/1945) không đưa đến tác động nào dưới đây ? A. Mở đầu cho việc hình thành cục diện "hai cực", "hai phe" sau chiến tranh. B. Làm cho quan hệ quốc tế về sau trở nên căng thẳng, phức tạp. C. Hình thành trật tự thế giới mới, ổn định hòa bình. D. Quan hệ Liên Xô, Mĩ chuyển sang đối đầu. Câu 8: Mục đích cao nhất của tổ chức Liên hợp quốc nêu trong Hiến chương (1945) là gì? A. Duy trì hòa bình và an ninh thế giới sau chiến tranh. B. Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc. C. Bình đẳng chủ quyền giữa các nước và quyền dân tộc tự quyết. D. Không can thiệp vào bất kì công việc nội bộ của nước nào. Câu 9: Đặc trưng nổi bật của trật tự hai cực Ianta là A.cuộc chạy đua vũ trang và đối đầu căng thẳng giữa hai siêu cường Xô – Mĩ. B. chiến tranh lạnh giữa hai phe TBCN và XHCN trên nhiều lĩnh vực. C. sự đối lập về kinh tế và chính trị giữa các nước Đông Âu và Tây Âu. D. thế giới chia thành hai phe do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe. Câu 10: Thực chất của quan hệ quốc tế trong phần lớn thời gian sau Chiến tranh thế giới thứ hai là sự chi phối của A. trật tự "đơn cực" do Mĩ đứng đầu. B. trật tự "hai cực" Ianta. 10
11. C. trật tự '' đa cực" nhiều trung tâm. D. chiến tranh lạnh giữa Mĩ và Liên Xô. Vận dụng: Câu 1:Hậu quả lớn nhất của Hội nghị Ianta là A. sự phân chia thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai và tái xâm lược thuộc địa của các nước đế quốc. B. sự phân chia thế giới hai cực và sự thành lập tổ chức Liên hợp quốc. C. sự đối đầu gay gắt giữa Mỹ và Liên Xô, Chiến tranh lạnh bao trùm thế giới. D. sự phân chia phạm vi ảnh hưởng dẫn tới sự đối đầu Đông – Tây và tình trạng Chiến tranh lạnh. Câu 2: Việt Nam vận dụng nguyên tắc nào của tổ chức Liên Hiệp Quốc để giải quyết vấn đề Biển Đông? A. Bình đẳng chủ quyền quốc gia và quyền tự quyết dân tộc. B. Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị các nước. C. Giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình. D. Không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước. Câu 3: Nội dung nào là tác động tích cực nhất từ những quyết định của Hội nghị Ianta đem lại ? A. Thúc đẩy Chiến tranh thế giới thứ hai sớm kết thúc. B. Hệ thống tư bản chủ nghĩa suy yếu trên toàn thế giới. C. Trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới "hai cực" Ianta. D.Tạo điều kiện cho cách mạng ở nhiều nước thành công. Câu 4: Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng đóng góp của Việt Nam đối với tổ chức Liên hợp quốc ? A. Trở thành thành viên thứ 149 của Liên hợp quốc vào năm 1977. B. Là ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an nhiệm kì 2008 – 2009. C. Có nhiều cơ quan của tổ chức Liên hợp quốc đang hoạt động tại Việt Nam. D. Vai trò và vị thế của Việt Nam trên trường thế giới được đánh giá cao. 11
12. Câu 5: Nội dung nào dưới đây là tác động to lớn nhất từ các quyết định của Hội nghị Ianta (2/1945) ? A. Dẫn đến sự chia cắt trên bán đảo Triều Tiên kéo dài. B. Mở đầu cho sự chuyển biến to lớn trong quan hệ quốc tế. C. Dẫn đến những thay đổi trong quan hệ giữa Liên Xô và Mĩ. D. Liên hợp quốc ra đời thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hòa bình thế giới. Vận dụng cao Câu 1: Nguyên tắc nào của tổ chức Liên hợp quốc cũng là điều khoản trong Hiệp định Giơnevơ (1954) về Đông Dương, Hiệp định Pari (1973) về Việt Nam và Hiệp ước Bali (1976)? A. Tăng cường hợp tác toàn diện về kinh tế, chính trị, xã hội. B. Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước. C. Sự nhất trí giữa 5 nước lớn. D. Giải quyết các tranh chấp bằng một hội nghị quốc tế hòa bình. Câu 2: Trật tự hai cực Ianta có điểm gì khác biệt so với Hệ thống Vécxai – Oasinhtơn ? A.Không tồn tại sự khác biệt, đối lập về ý thức hệ tư tưởng giữa các nước. B. Tồn tại sự đối lập giữa hai hệ tư tường xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa C. Hình thành trên cơ sở những quyết định của các hội nghị quốc tế sau chiến tranh thế giới D.Do những cường quốc thắng trận thiết lập nên để phục vụ lợi ích cao nhất của các nước đó. Câu 3: Hội nghị Ianta (2-1945) có tác động gì đến cách mạng Việt Nam? A. Mở đầu cho quá trình đất nước bị chia cắt. B. Vừa tạo ra thuận lợi đồng thời cũng dẫn tới khó khăn. C. Tạo nên những thuận lợi căn bản để giành độc lập. 12
13. D. Mở đầu cho những thử thách, khó khăn chống chất. 13