Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp

Nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp

1. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Dạy học là một nghệ thuật, điều đó quả không sai, vì trong dạy học người dạy không chỉ truyền đạt cho học sinh kiến thức - kĩ năng, năng lực - phẩm chất cho học sinh mà còn phải lựa chọn hình thức dạy học sao cho phù hợp, lôi cuốn được người học vào tìm hiểu kiến thức và tạo sự hứng thú học tập cho học sinh. Đặc biệt hơn, đối tượng học tập là học sinh nên điều đó đòi hỏi người giáo viên phải thực sự tinh tế và sáng tạo trong dạy học. Trong các công tác ở trường học, nếu có người hỏi tôi rằng: công việc nào vất vả nhất, công việc nào “nặng đầu nhất”, công việc nào mất nhiều thời gian nhất, công việc nào thú vị nhất thì tôi xin trả lời, đó là: công tác giáo viên chủ nhiệm lớp. Đây là một công tác rất đặc biệt. Giáo viên chủ nhiệm cùng một lúc phải đảm nhiệm nhiều vai trò: một hiệu trưởng nhỏ (trong việc quản lí, điều hành mọi hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm cho khoa học, hiệu quả, phải chịu trách nhiệm trước cấp trên về những vấn đề diễn ra trong lớp mình), một cầu nối đa năng giữa gia đình, học sinh với nhà trường, một người bạn lớn, một người cha, một người mẹ thứ hai của các em và đôi khi cũng phải là một nghệ sĩ “thật ngầu” Tức là cùng một lúc giáo viên chủ nhiệm phải đóng nhiều vai trò mà vai trò nào cũng phải hoàn thành xuất sắc. Đây là một thử thách không nhỏ, nhưng đồng thời cũng là một môi trường tốt cho giáo viên rèn luyện bản lĩnh, tích lũy kinh nghiệm cho bản thân. Tôi nghĩ đó là một hành trình đầy kiên trì của hai phẩm chất quan trọng: tình thương và trách nhiệm. Đối tượng chúng ta phải giáo dục là các em học sinh của thế kỉ XXI, không phải là các sĩ tử của thời cụ Khổng Tử, Mạnh Tử. Bởi vậy giáo viên chủ nhiệm cũng phải là những con người năng động của thời đại mới. Có như vậy chúng ta mới có thể hiểu được tâm lý của các em, mong muốn của các em, từ đó có những tư vấn phù hợp, hợp lý, hiệu quả. Chúng ta vẫn giữ vững quan niệm “Tiên học lễ, hậu học văn”, trước hết học làm người sau đó mới học chữ. Tuy nhiên theo tôi, cần bổ sung thêm quan điểm giáo dục mà Giáo sư Văn Như Cương đã có lần nhấn mạnh: “Có chí thì nên”. Điều này có nghĩa là giáo viên chủ nhiệm và gia đình cần đưa ~ 1 ~
2. tới cho các em một niềm tin, một hi vọng trong một xã hội có nhiều biến động và nhiều thước đo giá trị như bây giờ. Các em có nhiều con đường để lập thân, lập nghiệp mà không nhất thiết phải theo con đường đại học. Các em có thể làm nhiều việc khác nhau, thu nhập khác nhau nhưng các em phải luôn là người tử tế, tử tế trong công việc mình làm, tử tế với bản thân (bao hàm cả việc thành thật với chính mình), tử tế với mọi người, tử tế với chính những gì mà mình đang có. Hạnh phúc đối với người giáo viên rất giản dị, đó có thể chỉ là câu chào nho nhỏ của các em khi thầy cô đi qua, đó có có thể là ánh mắt chăm chú, say mê khi thầy cô giảng bài, đó là tiếng cười nói đầy hăm hở, nhiệt huyết của các em khi trở lại trường lấy bằng tốt nghiệp. Là một giáo viên chủ nhiệm, có lẽ ai cũng mong các em có thể hiểu được điều đó. Trong không khí hội giảng, thi đua chào mừng 20/11 năm nay, bằng tâm huyết của một giáo viên chủ nhiệm trẻ, tôi mạnh dạn trình bày một biện pháp: “Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp”. ~ 2 ~
3. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Thực trạng công tác chủ nhiệm lớp tại Trường THPT Quế Võ số 2. 1. Thuận lợi Trường THPT Quế Võ số 2 là ngôi trường nằm ngay cạnh quốc lộ 18. Trong những năm gần đây, Trường luôn được coi là một điểm sáng của ngành giáo dục tỉnh Bắc Ninh. Trải qua hơn 40 năm xây dựng và phát triển, trường THPT Quế Võ số 2 mặc dù gặp không ít khó khăn và thách thức nhưng tập thể nhà trường đã chung sức vượt qua, từng bước trưởng thành và đạt được nhiều thành tích cao. Với mục tiêu phát triển giáo dục toàn diện nên công tác chủ nhiệm luôn được nhà trường coi trọng, quan tâm và chỉ đạo sát sao. Đội ngũ cán bộ giáo viên đều rất nhiệt tình trong công tác chủ nhiệm, tinh thần trách nhiệm cao, hết lòng vì học sinh của mình. Bên cạnh đó, công tác chủ nhiệm trong nhà trường, luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ, động viên của Hội cha mẹ học sinh. Tất cả những điều đó đều là những nguồn khích lệ to lớn đối với đội ngũ giáo viên chủ nhiệm hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Gia đình học sinh phần lớn quan tâm đến việc học tập và rèn luyện của học sinh ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đa phần có nhận thức khá, tương đối ngoan, có ý thức vươn lên trong học tập và rèn luyện 2. Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi cơ bản, góp phần thúc đẩy việc nâng cao chất lượng giáo dục, công tác chủ nhiệm cũng có một số vấn đề hạn chế, như: Các em học sinh phần lớn đều xuất thân trong gia đình thuần nông, đời sống nhiều gia đình còn gặp nhiều khó khăn, vì vậy phụ huynh còn mải lo xây dựng kinh tế, chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình. ~ 3 ~
4. II. Biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp. 1. Nội dung biện pháp và cách thức tiến hành 1.1. Mục đích của biện pháp Mục đích khi tôi sử dụng biện pháp là tạo không khí sinh hoạt lớp vui vẻ, học sinh tham gia tích cực, hứng thú, giảm bớt sự căng thẳng sau một tuần học tập. Sinh hoạt lớp không chỉ đơn thuần là tổng kết đánh giá hoạt động trong tuần, xây dựng kế hoạch tuần tiếp theo mà còn lồng ghép tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo giúp học sinh tự hình thành những kỹ năng sống tích cực những phẩm chất đáng quý như: tính tự lập, kỹ năng thẩm mỹ, ý thức bảo vệ môi trường, tinh thần đoàn kết, tình yêu thương, sẻ chia, nhằm đáp ứng mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới là tạo ra những con người Việt Nam phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, có những phẩm chất cao đẹp, có các năng lực chung và phát huy tiềm năng của bản thân, làm cơ sở cho việc lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó, từng cá nhân học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong môi trường nhà trường cũng như môi trường gia đình và xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, phẩm chất nhân cách, các năng lực , từ đó tích lũy kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Hoạt động TNST được tổ chức bằng nhiều hình thức khác nhau như trò chơi, hội thi, diễn đàn, giao lưu, tham quan du lịch, câu lạc bộ, các công trình nghiên cứu khoa học kỹ thuật Vì vậy mà việc giáo dục học sinh thực hiện một cách tự nhiên, sinh động, nhẹ nhàng, hấp dẫn, không gò bó, khô cứng và phù hợp với tâm sinh lý cũng như nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Tổ chức tiết sinh hoạt lớp cuối tuần không phải là điều mới mẻ đối với giáo viên, nhất là giáo viên chủ nhiệm. Sinh hoạt lớp là một loại hình hoạt động tập thể của học sinh, được phân bố thời gian chính thức mỗi tuần 1 tiết, để học sinh tiến hành những hoạt động giáo dục và xây dựng tập thể dưới sự ~ 4 ~
5. hướng dẫn và cố vấn trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm. Thông thường, giờ sinh hoạt này gồm 3 hoạt động cơ bản: Tổng kết đánh giá hoạt động trong tuần; xây dựng kế hoạch tuần tiếp theo và giáo viên chủ nhiệm nhận xét đánh giá. Vì vậy, trong các tiết sinh hoạt lớp hiện nay, giáo viên chủ nhiệm đi theo một quy trình có sẵn, lối mòn, không khí nhàm chán, dẫn đến hiệu quả không cao. Nhằm thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và tạo không khí sinh hoạt lớp vui vẻ, học sinh tham gia tích cực, với vai trò là giáo viên chủ nhiệm tôi đã tổ chức cho học sinh hoạt động trải nghiệm sáng tạo, qua đó giáo dục cho các em những kỹ năng sống cần thiết. 1.2. Nội dung biện pháp và cách thức tiến hành 1.2.1. Nội dung biện pháp Thực hiện theo kế hoạch và nhiệm vụ năm học, tình hình thực tế tại nhà trường, sự ủng hộ tạo điều kiện của phụ huynh lớp chủ nhiệm. Tôi thực hiện giáo dục một số kỹ năng sống cho các em trong giờ sinh hoạt lớp gồm các nội dung như: Tạo dựng không gian lớp học xanh - sạch - đẹp; tổ chức làm các sản phẩm thủ công bằng các vật liệu có sẵn theo chủ đề; tập làm giáo viên chủ nhiệm lớp trong một giờ sinh hoạt lớp. Qua các hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo, tôi chú trọng đến việc giáo dục đạo đức, hình thành các năng lực cốt lỗi, kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh. Tôi chọn các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong giờ sinh hoạt gồm: Hoạt động tương tác; lao động công ích; hoạt động nhân đạo. Mục đích của hoạt động trải nghiệm sáng tạo là tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm các hoạt động thực tiễn và giúp các em nhận thức sâu sắc về ý thức bảo vệ môi trường, lòng yêu thương, chia sẻ. Từ đó rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, phát triển ý tưởng sáng tạo, thẩm mỹ, ý thức bảo vệ môi trường 1.2.2. Cách thức tiến hành( hoạt động giáo dục trải nghiệm minh họa). Tôi thực hiện các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh trong giờ sinh hoạt theo nội dung chủ đề của từng tháng. Trong giờ sinh hoạt tôi không bỏ qua phần tổng kết đánh giá hoạt động trong tuần; xây dựng kế hoạch tuần tiếp ~ 5 ~
6. theo, mà nhận xét đánh giá được tổ chức ngắn gọn khoảng 15 phút. Thời gian còn lại, tôi tổ chức cho học sinh các hoạt động trải nghiệm . Nội dung các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tôi thực hiện gồm có:  Trang trí phòng học (thời gian thực hiện đầu năm học).  Hội thi trang trí mâm quả và làm lồng đèn (thời gian thực hiện trong tháng Trung Thu).  Tấm thiệp yêu thương( ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10).  Một tiết làm giáo viên chủ nhiệm (thời gian thực hiện tháng 11).  Làm hoa Tết (thời gian thực hiện trong tháng giêng).  Các trò chơi trải nghiệm vui nhộn: thiết kế thời trang, team building, hoán đổi, Ai nhanh hơn . a. Giáo dục các kỹ năng sống qua hoạt động trải nghiệm: Trang trí mâm quả và làm Lồng đèn Trung thu. * Cơ sở xây dựng kế hoạch: Thực hiện theo kế hoạch và nhiệm vụ năm học của nhà trường. * Nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Làm sản phẩm thủ công bằng các vật liệu có sẵn, trang trí mâm quả Trung thu. * Mục đích giáo dục: Giáo dục học sinh hình thành các năng lực cốt lỗi, kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh, như khả làm việc nhóm, phát triển năng khiếu thẩm mỹ, kỹ năng làm kinh tế, tình yêu thương, chia sẻ, ý thức bảo vệ môi trường. * Thời gian hoạt động: tháng 9 ( tháng 8 âm lịch). * Cách thức tổ chức hoạt động: + Bước 1- Hướng dẫn: Giáo viên hướng dẫn các hoạt động, khuyến khích sự sáng tạo ở học sinh, và có thể tạo nhiều sản phẩm thủ công trang trí khác. + Bước 2- Thực hành : Học sinh hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo nhóm (chia nhóm theo tổ, 4 nhóm), sản phẩm làm ra các em giới thiệu, và bán sản phẩm. ~ 6 ~
7. + Bước 3- Nhận xét, đánh giá : Sau khi thực hiện, các tổ báo cáo kết quả thu được (số sản phẩm làm ra, số tiền thu được từ bán sản phẩm). Đây là cơ sở, GVCN tổng kết khen thưởng. Hoạt động trải nghiệm này không chỉ giúp HS phát triển năng khiếu thẩm mĩ khéo tay hay làm mà còn hình thành kỹ năng làm kinh tế (thu lợi nhuận từ sản phẩm do các em tự làm ra, cũng như cách giới thiệu sản phẩm đến người dùng) nếu các em không có khiếu làm hoa được thì giới thiệu, bán sản phẩm, và lợi nhuận thu được giúp HS biết yêu thương chia sẻ với cộng đồng là bài học lớn nhất. b. Giáo dục các kỹ năng sống qua hoạt động trải nghiệm: Trò chơi sáng tạo và Tấm thiệp yêu thương. * Cơ sở xây dựng kế hoạch: Kế hoạch hoạt động của nhà trường và của lớp. * Nội dung hoạt động trải nghiệm: Trò chơi sáng tạo và Tấm thiệp yêu thương. * Mục đích giáo dục: Giáo dục học sinh hình thành các năng lực cốt lỗi, kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh, như khả làm việc nhóm, phát triển năng khiếu thẩm mỹ, tình yêu thương, chia sẻ, ý thức bảo vệ môi trường, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tổ chức hoạt động, kỹ năng phân công công việc. * Thời gian và cách thức tổ chức hoạt động: Thực hiện trong tháng 10. * Cách thức tổ chức hoạt động: + Bước 1- Chuẩn bị: Giáo viên định hướng nội dung hoạt động trải nghiệm ở đầu tháng 10 và các tổ phân công nhiệm vụ từng thành viên. + Bước 2- Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: giáo viên chủ nhiệm tổ chức trò chơi sáng tạo: Hoán đổi( các bạn nữ sẽ thiết kế trang phục và trang điểm cho các bạn nam đóng giả các bạn nữ) và thiết kế Tấm thiệp yêu thương( gửi đến những người phụ nữ yêu thương). * Bước 3- Nhận xét, góp ý: Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, điều chỉnh giải pháp ~ 7 ~
8. xử lý giáo dục của học sinh tham gia trải nghiệm sáng tạo. Từ đó, giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn điều chỉnh giải pháp cho phù hợp, và mọi biện pháp tôi thực hiện giáo dục học sinh đều xuất phát từ sự yêu thương, thấu hiểu và chia sẻ. * Bước 4- Đánh giá : Sau khi kết thúc, cả lớp sẽ bình chọn bạn nam được hoán đổi ấn tượng nhất và những tấm thiệp hay và ý nghĩa nhất. c. Giáo dục các kỹ năng sống qua hoạt động trải nghiệm: Một tiết làm giáo viên chủ nhiệm lớp. * Cơ sở xây dựng kế hoạch: Thực hiện theo kế hoạch và nhiệm vụ năm học của nhà trường. * Nội dung hoạt động trải nghiệm: Một tiết làm giáo viên chủ nhiệm. * Mục đích giáo dục: Giáo dục đạo đức, hình thành các năng lực cốt lỗi, kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh. Cụ thể như : kỹ năng hợp tác, kỹ năng tổ chức hoạt động, kỹ năng phân công công việc, kĩ năng thuyết trình trước đám đông, có tinh thần ý thức kỷ luật tốt, phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo. * Thời gian và cách thức tổ chức hoạt động: Thực hiện trong tháng 11 * Cách thức tổ chức hoạt động: + Bước 1- Chuẩn bị: Giáo viên định hướng nội dung hoạt động trải nghiệm ở cuối tháng 10 và mỗi tổ đề cử một học sinh trong vai trò giáo viên chủ nhiệm, cho các em bốc thăm theo thứ tự mỗi tuần một học sinh. + Bước 2- Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Học sinh trong vai trò giáo viên chủ nhiệm điều hành giờ sinh hoạt, thực hiện các nội dung như: nhận xét, đánh giá tuần, xử lý giáo dục những trường hợp học sinh vi phạm của học sinh trong thời gian 30 phút. Qua hoạt động trải nghiệm này giúp học sinh hình thành ý thức tổ chức kỹ luật tốt, kỹ năng ứng sử giao tiếp, đặc biệt là hiểu và yêu quý, kính trọng giáo viên chủ nhiệm nói riêng và thầy cô giáo nói chung, phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo. Để thực hiện hoạt động này, giáo viện chủ nhiệm dự kiến trước một số tình huống học sinh vi phạm trong tuần như không ~ 8 ~
9. làm bài tập, không thuộc bài, bài kiểm tra có điểm dưới trung bình, không đồng phục, nghỉ học không phép, đi học muộn, bỏ tiết, và có bước tìm hiểu trước để có định hướng giáo dục những trường hợp học sinh vi phạm và học sinh cá biệt (mất dụng cụ học tập, học sinh vi phạm nội quy lặp lại nhiều lần, ). * Bước 3- Nhận xét, góp ý: Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, điều chỉnh giải pháp xử lý giáo dục của học sinh tham gia trải nghiệm sáng tạo. Giáo viên chủ nhiệm dự đoán trước một số tình huống có thể xảy ra (học sinh tham gia trải nghiệm thiếu tự tin, bản lĩnh xử lý tình huống chưa thuyết phục hoặc quá tự tin, giải quyết vấn đề theo hướng áp đặt). Từ đó, giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn điều chỉnh giải pháp cho phù hợp, và mọi biện pháp tôi thực hiện giáo dụcv học sinh đều xuất phát từ sự yêu thương, thấu hiểu và chia sẻ. * Bước 4- Đánh giá : Sau 4 tuần thực hiện, giáo viên chủ nhiệm cho tập thể lớp bình bầu cá nhân trải nghiệm tốt bằng cách bỏ phiếu kín (HS ghi tên bạn làm giáo viên chủ nhiệm xuất sắc nhất). 2. Điều kiện thực hiện Giáo dục không chỉ trong lớp học. Giáo dục các kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo coi trọng các hoạt động thực tiễn mang tính tự chủ của học sinh, về cơ bản là hoạt động mang tính tập thể trên tinh thần tự chủ cá nhân, với sự nỗ lực giáo dục giúp phát triển sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Đây là những hoạt động giáo dục được tổ chức gắn liền với kinh nghiệm, cuộc sống để học sinh trải nghiệm và sáng tạo. Điều đó đòi hỏi các hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động phải đa dạng, linh hoạt, học sinh tự hoạt động, trải nghiệm là chính. Nhưng trong hoạt động định hướng phát triển sáng tạo, khi học sinh đến lớp học, giáo viên đóng vai trò quan trọng nhất, dù trong bất kỳ hoàn cảnh, thầy yêu thương trò, thầy tận tâm, mong mỏi trò học tốt, có tương lai tốt, thậm chí tốt hơn mình, Thầy nắm chắc tri thức cơ bản để dạy và có đam mê cập nhật tri thức mới, có khả năng mở rộng tri thức ~ 9 ~
10. cơ bản ra những lĩnh vực nằm ngoài phần môn mình dạy. Tức là giáo viên cũng có đam mê học suốt đời và mở rộng tri thức của bản thân, thì mới mong dạy học sinh đi theo đam mê học tập suốt đời được. Bên cạnh đó, để thực hiện tốt các hoạt động, rất cần và được sự hợp tác của tập thể sư phạm nhà trường, hội phụ huynh học sinh, Đoàn thanh niên và đặc biệt là sự quan tâm tạo điều kiện của Ban Giám hiệu nhà trường. 3. Kết quả đạt được Để đánh giá kết quả đạt được,tôi tiến hành đánh giá theo sự hứng thú và sự tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo của học sinh.  Để có kết quả sát thực, cụ thể hơn, tôi tiến hành đánh giá về mặt định lượng, theo các mức độ: + Mức độ đạt: Số học sinh hứng thú tham gia các hoạt động chiếm từ ¾ học sinh cả lớp trở lên. + Mức độ chưa đạt: Số học sinh hứng thú tham gia các hoạt động chiếm dưới ¾ học sinh cả lớp. Sau khi tổng kết, xử lý số liệu, tôi có kết quả như bảng sau: Bảng 1. Mức độ hứng thú của học sinh. Lớp thực nghiệm Nội dung Số lượng Tỉ lệ (%) a. Rất hứng thú 28 80 b. Hứng thú 4 11,4 c. Bình thường 3 8,6 d. Không hứng thú 0 0 Như vậy cho thấy được khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các giờ sinh hoạt đem lại hiệu ứng rất tích cực nhằm giáo dục các kỹ năng sống cần thiết cho học sinh. Chính vì vậy chúng ta có thể sử dụng linh hoạt các hoạt động trải ~ 10 ~
11. nghiệm sáng tạo để tạo môi trường học tập tích cực và phù hợp với sở thích, nhu cầu của học sinh góp phần hình thành nhân cách, năng lực của các em sau này. III. Kết luận Bước vào thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết của xã hội các em không chỉ học giỏi về kiến thức mà còn phải được tôi luyện những kỹ năng sống qua đó tạo cho các em một môi trường lành mạnh, an toàn, tích cực, vui vẻ.Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh sẽ trang bị cho các em vốn kiến thức kỹ năng giá trị sống để làm hành trang bước vào đời. Chính vì vậy các thầy cô luôn giữ vai trò vô cùng quan trọng, để làm tốt việc rèn kỹ năng sống cho học sinh, mỗi thầy cô giáo cần phải: Xác định rõ tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định và học để cùng chung sống; đồng thời xuất phát từ yêu cầu mới của công việc giảng dạy- lấy học sinh làm trung tâm, cho nên việc giáo dục các kỹ năng trên thông qua các hoạt động trải nghiệm cho học sinh không nằm ngoài mục đích phục vụ mục tiêu và yêu cầu ấy. Vấn đề rèn kỹ năng sống cho học sinh không phải là vấn đề mới mà chỉ là một cách làm cụ thể trong quá trình lên lớp hằng ngày của giáo viên, hướng tới thực hiện mục tiêu chung của nghành. Để thực hiện một cách có hiệu quả những giải pháp trên với những tiết dạy cụ thể, đòi hỏi giáo viên phải thực sự có tâm huyết, yêu nghề. Việc làm này không chỉ có tác dụng nâng cao việc dạy – học của thầy - trò mà còn có tác dụng rèn luyện học sinh thành những người có kĩ năng thích ứng với đời sống ngày càng đa dạng và phức tạp. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cũng không phải là những giải pháp duy nhất để giáo dục học sinh, mà giáo viên chủ nhiệm còn phải biết vận dụng linh hoạt nhiều biện pháp, cách thức khác tùy thuộc vào các kỹ năng chính và đối tượng học sinh cụ thể. Hơn nữa, cần phải có sự phối hợp, quan tâm thỏa đáng hơn từ phía nhà trường, gia đình và ~ 11 ~
12. các tổ chức xã hội khác, không nên quá đề cao mục đích “học” của học sinh. Mà nên tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Đây là hành trang giúp các em tự tin hơn khi bước vào cuộc sống tự lập. Trong công cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta khi yếu tố con người được coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần. Nhân cách của con người càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội.Thực tế hiện nay nghành giáo dục đào tạo đã được nhà nước quan tâm đưa lên quốc sách hàng đầu thì việc dạy chữ nói chung và việc rèn kỹ năng sống nói riêng là vấn đề đặc biệt quan trọng. Một nhà hiền triết đã nói: “khoa học mà không có hành vi đạo đức thì chỉ là sự tàn rụi của linh hồn” mà hành vi đạo đức đó chính là kỹ năng sống của học sinh vì vậy việc rèn kỹ năng sống cho học sinh là cần thiết biết bao. Bản thân đã cố gắng áp dụng những kinh nghiệm nhằm nâng cao kỹ năng sống cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường, giúp các em có thể tự lập trong cuộc sống đem lại niềm vui và hạnh phúc cho các em cho gia đình cho xã hội. Rất mong được sự sự góp ý của các đồng nghiệp để bản thân có được những kinh nghiệm bổ ích. IV. Kiến nghị và đề xuất Là giáo viên bản thân luôn hiểu rõ tầm quan trọng trong công tác trồng người. vì vậy bản thân luôn cố gắng trau dồi kiến thức, học hỏi từ đồng nghiệp cũng như đúc kết kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, nâng cao đạo đức và chuyên môn. Bản thân luôn tôn trọng và kiên nhẫn, nhất là tạo cơ hội cho các em học sinh được nói được diễn đạt bày tỏ ý kiến của mình để có cơ hội phát triển toàn diện. - Đối với nhà trường: Theo phương châm của giáo dục hiện nay là “Học để biết, học để chung sống, học để tự khẳng định mình”. Nên nhà trường cần tăng cường công tác giáo ~ 12 ~
13. dục kỹ năng sống cho các em là việc làm rất cần thiết để các em hiểu thêm về vai trò, trách nhiệm của lứa tuổi học đường dưới nhiều hình thức. Cần tổ chức nhiều các hoạt động vui chơi, giải trí cho các em để cho các em có được sân chơi lành mạnh bổ ích. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh - Đối với sở GD và ĐT : Các cấp lãnh đạo thường xuyên tập huấn các lớp học giáo dục kỹ năng sống cho học sinh . Nếu kỹ năng sống trở thành một môn học riêng biệt để giảng dạy thì tôi tin rằng nó sẽ có ích rất nhiều cho học sinh cả trong học tập và trong cuộc sống. ~ 13 ~
14. Phần III. MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP I. Minh chứng thông qua mẫu phiếu điều tra Để minh chứng về hiệu quả của biện pháp, tôi đã xây dựng mẫu phiếu thu thập ý kiến ở lớp chủ nhiệm, nhằm phân tích: Các kỹ năng đạt được thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong giờ sinh hoạt lớp. MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA 1. Thông tin người được phỏng vấn - Họ và tên học sinh: - Lớp: - Học lực năm học 2020 - 2021: . - Hạnh kiểm năm học 2020 - 2021: 2. Các kỹ năng đạt được thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong giờ sinh hoạt lớp. Câu 1. Trong giờ sinh hoạt lớp, em yêu thích các hoạt động nào sau đây? (Xếp thứ tự ưu tiên từ thích nhất (1) đến giảm dần (2,3, ) a. Tổ chức giờ sinh hoạt theo cách truyền thống. b. Học sinh tự tổ chức giờ sinh hoạt lớp. c. Tổ chức giờ sinh hoạt kết hợp với rèn kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Câu 2. Em có yêu thích việc giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm vào giờ sinh hoạt không? a. Có. b. Không. * Nếu có thì lí do mà em yêu thích là gì? (Xếp thứ tự ưu tiên từ thích nhất (1) đến giảm dần (2,3,4 ) a. Rèn luyện các kỹ năng sống hiệu quả nhất. b. Tăng cường tinh thần đoàn kết trong tập thể. c. Không khí lớp nhẹ nhàng, giảm căng thẳng. d. Tiếp thu bài ở các môn học nhanh hơn. ~ 14 ~
15. e. Trải nghiệm các hoạt động với tinh thần thoải mái nhất. * Nếu không thì lí do tại sao? Câu 3. Trong giờ sinh hoạt lớp, nếu giáo viên chủ nhiệm không tổ chức bất kỳ một hoạt động giáo dục trải nghiệm nào em sẽ cảm thấy? (Xếp theo thứ tự ưu tiên: em cho là quan trọng nhất (1) đến giảm dần ( 2,3,4) ) a. Giờ sinh hoạt nặng nề. b. Thời gian trôi qua lâu. c. Ngồi học không tập trung. d. Hiểu bài mông lung. e. Buồn ngủ. f. Lười ghi bài. g. Lớp học trầm. Câu 4. Trong giờ sinh hoạt lớp, nếu giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo mà em thấy thích, em sẽ: (chọn thứ tự ưu tiên) a. Chú ý nghe giảng ở tất cả các tiết học. b. Thường xuyên phát biểu bài. c. Không buồn ngủ và ngủ trong lớp. d. Tự tin và trưởng thành hơn trong mọi việc. Câu 5. Theo em, việc giáo viên tổ chức giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm giáo dục có mang lại hiệu quả không? a. Có. b. Không. * Nếu không thì lí do tại sao? Câu 6. Để sử dụng biện pháp này hiệu quả hơn, theo em giáo viên cần: ~ 15 ~
16. II. Minh chứng thông qua các hình ảnh về các hoạt động giáo dục trải nghiệm đã tổ chức. Các hoạt động trải nghiệm: làm Lồng đèn, trang trí mâm quả, tấm thiệp yêu thương chào mừng 20.10 ~ 16 ~
17. Trải nghiệm: Một ngày làm Giáo viên chủ nhiệm ~ 17 ~
18. PHẦN IV. CAM KẾT Tôi xin cam kết đề tài biện pháp của tôi không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Biện pháp đã được triển khai và những minh chứng về sự tiến bộ của học sinh là trung thực. Quế Võ, ngày 20 tháng 10 năm 2021 GIÁO VIÊN (kí, ghi rõ họ tên) Nguyễn Thị Hằng ~ 18 ~